Κείμενο 1
Φαινόμενα αλλοτρίωσης στην ελληνική κοινωνία
(1) Σταχυολογώντας από την πλούσια στο θέμα αυτό βιβλιογραφία των κοινωνικών επιστημών μπορούμε να προσδιορίσουμε πέντε πιθανές ερμηνείες του όρου «αλλοτρίωση» ή «αποξένωση». Συγκεκριμένα μπορεί να σημαίνει «αποδυνάμωση» ή «έλλειψη νοημάτων», ακόμη «έλλειψη αρχών ή ανομία», επίσης «απομόνωση ή μοναξιά» και, τελικά, «αποξένωση από τον ίδιο μας τον εαυτό».
(2) Η αλλοτρίωση ως αποδυνάμωση ξεκίνησε από το έργο του Μαρξ και συνεχίζεται σήμερα. Στη μαρξιστική θεωρία, το εργαζόμενο άτομο αισθάνεται αλλοτριωμένο μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, διότι αποτελεί μια ασήμαντη, για τον επιχειρηματία-καπιταλιστή, μονάδα και δεν του επιτρέπεται να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων, ακόμα και όταν αυτές αφορούν άμεσα την τύχη και το μέλλον του.
(3) Η αλλοτρίωση ως κατάσταση όπου το άτομο υποφέρει από έλλειψη νοημάτων αφορά το γεγονός ότι στη σύγχρονη αστικοβιομηχανική κοινωνία το μεμονωμένο άτομο αδυνατεί να κατανοήσει τις γοργά εναλασσόμενες διαδικασίες, να αξιολογήσει και να εκτιμήσει σωστά όσα συμβαίνουν γύρω του.
(4) Η αλλοτρίωση ως κατάσταση ανομίας ή έλλειψης αρχών πηγάζει από το έργο του Ντιρκέμ. Σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό, η ραγδαία κοινωνική αλλαγή φέρνει το άτομο αντιμέτωπο με καταστάσεις στις οποίες οι ψυχοκοινωνικοί κανόνες του παιχνιδιού έχουν χάσει την ισχύ τους, τα παραδοσιακά πρότυπα συμπεριφοράς έχουν πάψει να καθορίζουν το πλαίσιο των διαπροσωπικών σχέσεων και το άτομο λειτουργεί σε κατάσταση σύγχυσης.
(5) Η αλλοτρίωση ως απομόνωση ή μοναξιά αναφέρεται στα έντονα συναισθήματα του κατοίκου μιας σύγχρονης αστικοβιομηχανικής μητρόπολης που, αν και περιστοιχίζεται από μυριάδες συνανθρώπους στο χώρο εργασίας, στην πολυκατοικία, στους δρόμους και στα λεωφορεία, αισθάνεται απομονωμένος, υποφέρει από έντονα συναισθήματα μοναξιάς.
(6) Τελικά, η αλλοτρίωση ως αποξένωση από τον ίδιο μας τον εαυτό ταυτίζεται με την απώλεια του νοήματος της εργασίας μας, καθώς στην παραγωγική διαδικασία το άτομο προσθέτει με το μόχθο της καθημερινής οκτάωρης εργασίας του ένα πολύ μικρό κομμάτι στο τελικό προϊόν που δεν εντοπίζεται εύκολα.
(7) Η σύγχρονη τεχνολογία μαζικής παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, βασισμένη στην ορθολογιστική κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού, των μηχανημάτων παραγωγής και του κεφαλαίου, αφαίρεσε από τον μεμονωμένο εργαζόμενο την άντληση ικανοποίησης από την εργασία, από τη δουλειά του, που συνήθως ερχόταν ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης μιας πράξης, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν χειροπιαστό: ένα ζευγάρι παπούτσια, ένα βάζο, κάποιο, οποιοδήποτε, χειροπιαστό αντικείμενο...
(8) Μία από τις περισσότερο δραματικές διαστάσεις της αλλοτρίωσης του σύγχρονου ανθρώπου είναι η γέννηση και η εκδήλωση της ψυχοκοινωνικής απάθειας, δηλαδή της παθητικής αποδοχής του γεγονότος ότι τα μεμονωμένα άτομα αδυνατούμε να επηρεάσουμε τις διαδικασίες που χαρακτηρίζουν το κοινωνικό σύστημα.
(9) Η απάθεια του Νεοέλληνα -όχι μόνο του κατοίκου της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης αλλά και των μικρών επαρχιακών πόλεων- διαφαίνεται και σε κρούσματα ψυχοκοινωνικής παθολογίας, όπως είναι η αύξηση της απρόσωπης και βάρβαρης μικρομεσαίας εγκληματικότητας, αλλά και η ακραία, δραματική περίπτωση, κατά την οποία κάποιος μοναχικός συγκάτοικος στην πολυκατοικία μας πεθάνει και χρειάζεται να μυρίσει το πτώμα του, για να αντιληφθούμε οι υπόλοιποι -δήθεν γείτονες- ότι για τον άγνωστο αυτό συνάνθρωπό μας έκλεισε η παρένθεση μιας ζωής...
Γιώργος Πιπερόπουλος
(άρθρο στη εφ.Μακεδονία, 28/2/2010)
Ανακτήθηκε από το Διαδίκτυο, Φιλολογικός Ιστότοπος: http://www.filologikos-istotopos.gr/wp-content/uploads/2016/06/fenomena-allotriosis-tis-ellinikis-koinonias-prodromos-ekthesi-g.pdf
Κείμενο 2
Αποξένωση από τον Εαυτό
(1) Η απομόνωση ή η μοναξιά αναφέρεται στα έντονα συναισθήματα κάθε σύγχρονου κατοίκου μεγαλουπόλεων, που μολονότι περιστοιχίζεται καθημερινά από χιλιάδες συνανθρώπους του, στο δρόμο, στα καταστήματα, στο γραφείο και το εργοστάσιο, εξακολουθεί να αισθάνεται απομονωμένος και να υποφέρει από τα γνωστά συναισθήματα της μοναξιάς μέσα στο πλήθος.
(2) Τελικά η αλλοτρίωση σαν αποξένωση από τον ίδιο μας τον εαυτό ξεκινά από την απώλεια του θεμελιακού κάποτε αισθήματος άντλησης νοήματος από τη δουλειά μας (η μαζική παραγωγή εξαφανίζει την ατομική εισφορά στο τελικό προϊόν) και ολοκληρώνεται με τη ρηχότητα των διαπροσωπικών μας σχέσεων με οικείους, φίλους ή γνωστούς.
(3) Ένα μόλις βήμα πριν την παθολογική κατάσταση της αλλοτρίωσης το άτομο αρχίζει να δείχνει προβλήματα στη συμπεριφορά του, εμφανίζονται «δυσκολίες» δυσεπίλυτες. Δυσκολία στη δημιουργία εδραίωσης αυθεντικής φιλίας, διατήρηση ενός επιπέδου, επαρκούς ψυχοκοινωνικοοικονομικής αίσθησης «ασφάλειας» και «αυτοπεποίθησης», δυσκολίες στην άντληση ικανοποίησης και «νοημάτων» από τον καθημερινό μας μόχθο.
(4) Μία από τις πιο δραματικές διαστάσεις εκδήλωσης της αλλοτρίωσης του σύγχρονου αστικοβιομηχανικού ανθρώπου, του σύγχρονου Έλληνα, είναι και η δημιουργία της ψυχοκοινωνικής κατάστασης της «απάθειας», δηλαδή της παθητικής αποδοχής της αδυναμίας του ατόμου να επηρεάσει τις διαδικασίες και τις διεργασίες που απολήγουν στα ψυχοκοινωνικά και οικονομικά φαινόμενα που ορίζουν, καθορίζουν και αλλοιώνουν τις δομές και τους θεσμούς του κοινωνικού μας συστήματος.
(5) Η «απάθεια» του σύγχρονου Έλληνα αρχίζει να διαφαίνεται και από καθημερινά κρούσματα κοινωνικοψυχολογικής παθολογίας, όπως π.χ. στην περίπτωση όπου κάποιος «μοναχικός» συνταξιούχος συγκάτοικος στην πολυκατοικία μας πεθαίνει και χρειάζεται να «μυρίσει» το πτώμα του για να γίνει αντιληπτό το τραγικό τέλος της μοναξιάς του.
(6) Ή ακόμα στην αύξηση της εγκληματικότητας των νέων μας, στην αύξηση του αριθμού και του ρυθμού των διαζυγίων, στην αύξηση της χρήσης ναρκωτικών για «καταστροφική και εφήμερη φυγή από την πραγματικότητα», στην αύξηση των αυτοκτονιών και τη θεαματική αύξηση περιστατικών ψυχοπαθολογίας.
(7) Η βαθμιαία, αλλά σταθερή άντληση ικανοποίησης και νοήματος από τον καθημερινό μας μόχθο, οδηγεί τα άτομα στην προσπάθεια άντλησης χαράς και νοημάτων από δραστηριότητες της «σχόλης» που οδηγεί δηλαδή το άτομο, την οικογένεια και την ομάδα στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων ελεύθερου χρόνου.
(8) Η συνειδητοποίηση της αλλοτρίωσης και των μηχανισμών της ίσως είναι το πρώτο βήμα ενάντια στην αποξένωση των ανθρώπων· μια προσπάθεια οικείωσης με τον εαυτό μας και τους άλλους...
(3) Ένα μόλις βήμα πριν την παθολογική κατάσταση της αλλοτρίωσης το άτομο αρχίζει να δείχνει προβλήματα στη συμπεριφορά του, εμφανίζονται «δυσκολίες» δυσεπίλυτες. Δυσκολία στη δημιουργία εδραίωσης αυθεντικής φιλίας, διατήρηση ενός επιπέδου, επαρκούς ψυχοκοινωνικοοικονομικής αίσθησης «ασφάλειας» και «αυτοπεποίθησης», δυσκολίες στην άντληση ικανοποίησης και «νοημάτων» από τον καθημερινό μας μόχθο.
(4) Μία από τις πιο δραματικές διαστάσεις εκδήλωσης της αλλοτρίωσης του σύγχρονου αστικοβιομηχανικού ανθρώπου, του σύγχρονου Έλληνα, είναι και η δημιουργία της ψυχοκοινωνικής κατάστασης της «απάθειας», δηλαδή της παθητικής αποδοχής της αδυναμίας του ατόμου να επηρεάσει τις διαδικασίες και τις διεργασίες που απολήγουν στα ψυχοκοινωνικά και οικονομικά φαινόμενα που ορίζουν, καθορίζουν και αλλοιώνουν τις δομές και τους θεσμούς του κοινωνικού μας συστήματος.
(5) Η «απάθεια» του σύγχρονου Έλληνα αρχίζει να διαφαίνεται και από καθημερινά κρούσματα κοινωνικοψυχολογικής παθολογίας, όπως π.χ. στην περίπτωση όπου κάποιος «μοναχικός» συνταξιούχος συγκάτοικος στην πολυκατοικία μας πεθαίνει και χρειάζεται να «μυρίσει» το πτώμα του για να γίνει αντιληπτό το τραγικό τέλος της μοναξιάς του.
(6) Ή ακόμα στην αύξηση της εγκληματικότητας των νέων μας, στην αύξηση του αριθμού και του ρυθμού των διαζυγίων, στην αύξηση της χρήσης ναρκωτικών για «καταστροφική και εφήμερη φυγή από την πραγματικότητα», στην αύξηση των αυτοκτονιών και τη θεαματική αύξηση περιστατικών ψυχοπαθολογίας.
(7) Η βαθμιαία, αλλά σταθερή άντληση ικανοποίησης και νοήματος από τον καθημερινό μας μόχθο, οδηγεί τα άτομα στην προσπάθεια άντλησης χαράς και νοημάτων από δραστηριότητες της «σχόλης» που οδηγεί δηλαδή το άτομο, την οικογένεια και την ομάδα στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων ελεύθερου χρόνου.
(8) Η συνειδητοποίηση της αλλοτρίωσης και των μηχανισμών της ίσως είναι το πρώτο βήμα ενάντια στην αποξένωση των ανθρώπων· μια προσπάθεια οικείωσης με τον εαυτό μας και τους άλλους...
Μ. Ιωαννίδου - Κουτσελίνη, «Διαπροσωπικές σχέσεις και αλλοτρίωση», (απόσπασμα από άρθρο δημοσιευμένο στην κυπριακή εφημερίδα Σημερινή). Ανακτήθηκε από το Διαδίκτυο: Docplayer: https://docplayer.gr/56989575-Kritirio-axiologisis-fainomena-allotriosis-stin-elliniki-koinonia.html
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α':
1) Nα αποδώσετε συνοπτικά σε ένα κείμενο 80 - 100 λέξεων τις πέντε ερμηνείες του όρου «αλλοτρίωση-αποξένωση» που παραθέτει ο Γιώργος Πιπερόπουλος (Κείμενο 1). (Μονάδες 15)
2) Να συνοψίσετε σε ένα κείμενο 80 - 100 λέξεων τις απόψεις της Μ. Ιωαννίδου - Κουτσελίνη για τις συνέπειες της αλλοτρίωσης στην ελληνική κοινωνία. (Μονάδες 15)
ΘΕΜΑ Β':
1) Για ποιο λόγο, σύμφωνα με τον συγγραφέα του Κειμένου 1, η αλλοτρίωση από την εργασία προκαλεί αρνητικά συναισθήματα στο σύγχρονο άνθρωπο; Να εντοπίσετε τα σχετικά χωρία του κειμένου. (Μονάδες 10)
2) Ποιες είναι οι συνέπειες της ψυχοκοινωνικής απάθειας των ανθρώπων στα σύγχρονα αστικά κέντρα, που επισημαίνει ο Γιώργος Πιπερόπουλος στο Κείμενο 1; (Μονάδες 10)
3) Να ελέγξετε την ορθότητα ή το λάθος των παρακάτω ισχυρισμών σύμφωνα με το Κείμενο 2, σημειώνοντας ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ. Να αιτιολογήσετε κάθε επιλογή σας σε μια σύντομη παράγραφο παραπέμποντας και στο κείμενο. (Μονάδες 5Χ3=15)
α) Το γεγονός ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δεν αντλεί νόημα από την εργασία του τού δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα.
β) Η αλλοτρίωση δε δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στη συμπεριφορά των σύγχρονων ανθρώπων, γιατί τα αντιμετωπίζουν με τη βοήθεια των φίλων τους.
γ) Η «απάθεια» του σύγχρονου Έλληνα εντοπίζεται μόνο στο χώρο της πολιτικής ζωής.
δ) Οι ακραίες συμπεριφορές που επιδεικνύουν οι σύγχρονοι νέοι οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην «απάθεια» που τους χαρακτηρίζει.
ε) Οι σύγχρονοι άνθρωποι στρέφονται στις δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου για να αντλήσουν την ικανοποίηση που λείπει από την καθημερινότητά τους.
4) Να εντοπίσετε το παράδειγμα που χρησιμοποιούν οι συγγραφείς και στα δύο Κείμενα για να περιγράψουν την «απάθεια» που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο άνθρωπο. Να εξηγήσετε ποιος είναι ο ρόλος του στην προσπάθεια και των δύο συγγραφέων να πείσουν τους αναγνώστες τους, λαμβάνοντας υπόψη σας και ό,τι γνωρίζετε για τους τρόπους και τα μέσα πειθούς. (Μονάδες 10)
5) Ποιους τρόπους πειθούς χρησιμοποιεί ο Γιώργος Πιπερόπουλος (Κείμενο 1); Να δώσετε ένα παράδειγμα για κάθε περίπτωση. (Μονάδες 15)
6) Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της ένατης (9) παραγράφου του Κειμένου 1. Γιατί νομίζετε ότι ο συγγραφέας επέλεξε τον συγκεκριμένο τρόπο; (Μονάδες 10)
7) «Μία από τις περισσότερο δραματικές διαστάσεις της αλλοτρίωσης του σύγχρονου ανθρώπου είναι η γέννηση και η εκδήλωση της ψυχοκοινωνικής απάθειας, δηλαδή της παθητικής αποδοχής του γεγονότος ότι τα μεμονωμένα άτομα αδυνατούμε να επηρεάσουμε τις διαδικασίες που χαρακτηρίζουν το κοινωνικό σύστημα» (Κείμενο 1) Να σχολιάσετε την επιλογή του α' πληθυντικού προσώπου από τον συγγραφέα στο παραπάνω απόσπασμα. (Μονάδες 10)
8) (Κείμενο 1): Να αιτιολογήσετε τη χρήση:
α) της διπλής τελείας,
β) των αποσιωπητικών στη φράση: «που συνήθως ερχόταν ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης μιας πράξης, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν χειροπιαστό: ένα ζευγάρι παπούτσια, ένα βάζο, κάποιο, οποιοδήποτε, χειροπιαστό αντικείμενο...»
γ) της διπλής παύλας στη φράση: «Η απάθεια του Νεοέλληνα -όχι μόνο του κατοίκου της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης αλλά και των μικρών επαρχιακών πόλεων- διαφαίνεται και σε κρούσματα ψυχοκοινωνικής παθολογίας». (Μονάδες 15)
9) (Κείμενο 1): Για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις να γράψετε δύο προτάσεις ή δύο περιόδους· στη μία να χρησιμοποιείται η λέξη δηλωτικά (κυριολεκτικά) και στην άλλη συνυποδηλωτικά (μεταφορικά). (Μπορείτε να διαφοροποιήσετε τα ουσιαστικά ως προς την πτώση και τον αριθμό, τα επίθετα και τις μετοχές ως προς το γένος την πτώση και τον αριθμό). (Μονάδες 10)
α) «το εργαζόμενο άτομο αισθάνεται αλλοτριωμένο μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, διότι αποτελεί μια ασήμαντη, για τον επιχειρηματία-καπιταλιστή, μονάδα»
β) «το μεμονωμένο άτομο αδυνατεί να κατανοήσει τις γοργά εναλασσόμενες διαδικασίες»
γ) «η ραγδαία κοινωνική αλλαγή»
δ) «αφαίρεσε από τον μεμονωμένο εργαζόμενο την άντληση ικανοποίησης από την εργασία»
ε) «για τον άγνωστο αυτό συνάνθρωπό μας έκλεισε η παρένθεση μιας ζωής»
10) (Κείμενο 2): Να αιτιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών στις ακόλουθες φράσεις (Μονάδες 15):
α) «Ένα μόλις βήμα πριν την παθολογική κατάσταση της αλλοτρίωσης το άτομο αρχίζει να δείχνει προβλήματα στη συμπεριφορά του, εμφανίζονται «δυσκολίες» δυσεπίλυτες»
β) «Η «απάθεια» του σύγχρονου Έλληνα αρχίζει να διαφαίνεται και από καθημερινά κρούσματα κοινωνικοψυχολογικής παθολογίας»
γ) «χρειάζεται να «μυρίσει» το πτώμα του»
δ) για «καταστροφική και εφήμερη φυγή από την πραγματικότητα»
ε) «από δραστηριότητες της «σχόλης»
11) Να σχολιάσετε τον ρόλο της παρένθεσης στη δεύτερη (2) παράγραφο του Κειμένου 2. (Μονάδες 10)
12) (Κείμενο 2): Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω υπογραμμισμένες λέξεις, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία που έχουν στο κείμενο: (Μονάδες 10)
α) «Η απομόνωση ή η μοναξιά αναφέρεται στα έντονα συναισθήματα κάθε σύγχρονου κατοίκου μεγαλουπόλεων, που μολονότι περιστοιχίζεται καθημερινά από χιλιάδες συνανθρώπους του...»
β) «...και ολοκληρώνεται με τη ρηχότητα των διαπροσωπικών μας σχέσεων με οικείους, φίλους ή γνωστούς»
γ) «Ένα μόλις βήμα πριν την παθολογική κατάσταση της αλλοτρίωσης το άτομο αρχίζει να δείχνει προβλήματα στη συμπεριφορά του...»
δ) «Μία από τις πιο δραματικές διαστάσεις εκδήλωσης της αλλοτρίωσης του σύγχρονου αστικοβιομηχανικού ανθρώπου...»
ε) «...και τη θεαματική αύξηση περιστατικών ψυχοπαθολογίας...»
13) Να συγκρίνετε το Κείμενο 1 και το Κείμενο 2 ως προς τις θέσεις των δημιουργών τους. Ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές παρατηρείτε; Η απάντησή σας να αναπτυχθεί σε μια παράγραφο 80 - 100 λέξεων με τη μέθοδο της σύγκρισης και της αντίθεσης. (Μονάδες 15)
ΘΕΜΑ Δ' (ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ):
Επιχειρηματολογικό κείμενο - άρθρο αναρτημένο στην ιστοσελίδα του σχολείου
Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου
Αποδέκτες: Ευρύ κοινό
1) Nα αποδώσετε συνοπτικά σε ένα κείμενο 80 - 100 λέξεων τις πέντε ερμηνείες του όρου «αλλοτρίωση-αποξένωση» που παραθέτει ο Γιώργος Πιπερόπουλος (Κείμενο 1). (Μονάδες 15)
2) Να συνοψίσετε σε ένα κείμενο 80 - 100 λέξεων τις απόψεις της Μ. Ιωαννίδου - Κουτσελίνη για τις συνέπειες της αλλοτρίωσης στην ελληνική κοινωνία. (Μονάδες 15)
ΘΕΜΑ Β':
1) Για ποιο λόγο, σύμφωνα με τον συγγραφέα του Κειμένου 1, η αλλοτρίωση από την εργασία προκαλεί αρνητικά συναισθήματα στο σύγχρονο άνθρωπο; Να εντοπίσετε τα σχετικά χωρία του κειμένου. (Μονάδες 10)
2) Ποιες είναι οι συνέπειες της ψυχοκοινωνικής απάθειας των ανθρώπων στα σύγχρονα αστικά κέντρα, που επισημαίνει ο Γιώργος Πιπερόπουλος στο Κείμενο 1; (Μονάδες 10)
3) Να ελέγξετε την ορθότητα ή το λάθος των παρακάτω ισχυρισμών σύμφωνα με το Κείμενο 2, σημειώνοντας ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ. Να αιτιολογήσετε κάθε επιλογή σας σε μια σύντομη παράγραφο παραπέμποντας και στο κείμενο. (Μονάδες 5Χ3=15)
α) Το γεγονός ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δεν αντλεί νόημα από την εργασία του τού δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα.
β) Η αλλοτρίωση δε δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στη συμπεριφορά των σύγχρονων ανθρώπων, γιατί τα αντιμετωπίζουν με τη βοήθεια των φίλων τους.
γ) Η «απάθεια» του σύγχρονου Έλληνα εντοπίζεται μόνο στο χώρο της πολιτικής ζωής.
δ) Οι ακραίες συμπεριφορές που επιδεικνύουν οι σύγχρονοι νέοι οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην «απάθεια» που τους χαρακτηρίζει.
ε) Οι σύγχρονοι άνθρωποι στρέφονται στις δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου για να αντλήσουν την ικανοποίηση που λείπει από την καθημερινότητά τους.
4) Να εντοπίσετε το παράδειγμα που χρησιμοποιούν οι συγγραφείς και στα δύο Κείμενα για να περιγράψουν την «απάθεια» που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο άνθρωπο. Να εξηγήσετε ποιος είναι ο ρόλος του στην προσπάθεια και των δύο συγγραφέων να πείσουν τους αναγνώστες τους, λαμβάνοντας υπόψη σας και ό,τι γνωρίζετε για τους τρόπους και τα μέσα πειθούς. (Μονάδες 10)
5) Ποιους τρόπους πειθούς χρησιμοποιεί ο Γιώργος Πιπερόπουλος (Κείμενο 1); Να δώσετε ένα παράδειγμα για κάθε περίπτωση. (Μονάδες 15)
6) Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της ένατης (9) παραγράφου του Κειμένου 1. Γιατί νομίζετε ότι ο συγγραφέας επέλεξε τον συγκεκριμένο τρόπο; (Μονάδες 10)
7) «Μία από τις περισσότερο δραματικές διαστάσεις της αλλοτρίωσης του σύγχρονου ανθρώπου είναι η γέννηση και η εκδήλωση της ψυχοκοινωνικής απάθειας, δηλαδή της παθητικής αποδοχής του γεγονότος ότι τα μεμονωμένα άτομα αδυνατούμε να επηρεάσουμε τις διαδικασίες που χαρακτηρίζουν το κοινωνικό σύστημα» (Κείμενο 1) Να σχολιάσετε την επιλογή του α' πληθυντικού προσώπου από τον συγγραφέα στο παραπάνω απόσπασμα. (Μονάδες 10)
8) (Κείμενο 1): Να αιτιολογήσετε τη χρήση:
α) της διπλής τελείας,
β) των αποσιωπητικών στη φράση: «που συνήθως ερχόταν ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης μιας πράξης, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν χειροπιαστό: ένα ζευγάρι παπούτσια, ένα βάζο, κάποιο, οποιοδήποτε, χειροπιαστό αντικείμενο...»
γ) της διπλής παύλας στη φράση: «Η απάθεια του Νεοέλληνα -όχι μόνο του κατοίκου της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης αλλά και των μικρών επαρχιακών πόλεων- διαφαίνεται και σε κρούσματα ψυχοκοινωνικής παθολογίας». (Μονάδες 15)
9) (Κείμενο 1): Για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις να γράψετε δύο προτάσεις ή δύο περιόδους· στη μία να χρησιμοποιείται η λέξη δηλωτικά (κυριολεκτικά) και στην άλλη συνυποδηλωτικά (μεταφορικά). (Μπορείτε να διαφοροποιήσετε τα ουσιαστικά ως προς την πτώση και τον αριθμό, τα επίθετα και τις μετοχές ως προς το γένος την πτώση και τον αριθμό). (Μονάδες 10)
α) «το εργαζόμενο άτομο αισθάνεται αλλοτριωμένο μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, διότι αποτελεί μια ασήμαντη, για τον επιχειρηματία-καπιταλιστή, μονάδα»
β) «το μεμονωμένο άτομο αδυνατεί να κατανοήσει τις γοργά εναλασσόμενες διαδικασίες»
γ) «η ραγδαία κοινωνική αλλαγή»
δ) «αφαίρεσε από τον μεμονωμένο εργαζόμενο την άντληση ικανοποίησης από την εργασία»
ε) «για τον άγνωστο αυτό συνάνθρωπό μας έκλεισε η παρένθεση μιας ζωής»
10) (Κείμενο 2): Να αιτιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών στις ακόλουθες φράσεις (Μονάδες 15):
α) «Ένα μόλις βήμα πριν την παθολογική κατάσταση της αλλοτρίωσης το άτομο αρχίζει να δείχνει προβλήματα στη συμπεριφορά του, εμφανίζονται «δυσκολίες» δυσεπίλυτες»
β) «Η «απάθεια» του σύγχρονου Έλληνα αρχίζει να διαφαίνεται και από καθημερινά κρούσματα κοινωνικοψυχολογικής παθολογίας»
γ) «χρειάζεται να «μυρίσει» το πτώμα του»
δ) για «καταστροφική και εφήμερη φυγή από την πραγματικότητα»
ε) «από δραστηριότητες της «σχόλης»
11) Να σχολιάσετε τον ρόλο της παρένθεσης στη δεύτερη (2) παράγραφο του Κειμένου 2. (Μονάδες 10)
12) (Κείμενο 2): Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω υπογραμμισμένες λέξεις, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία που έχουν στο κείμενο: (Μονάδες 10)
α) «Η απομόνωση ή η μοναξιά αναφέρεται στα έντονα συναισθήματα κάθε σύγχρονου κατοίκου μεγαλουπόλεων, που μολονότι περιστοιχίζεται καθημερινά από χιλιάδες συνανθρώπους του...»
β) «...και ολοκληρώνεται με τη ρηχότητα των διαπροσωπικών μας σχέσεων με οικείους, φίλους ή γνωστούς»
γ) «Ένα μόλις βήμα πριν την παθολογική κατάσταση της αλλοτρίωσης το άτομο αρχίζει να δείχνει προβλήματα στη συμπεριφορά του...»
δ) «Μία από τις πιο δραματικές διαστάσεις εκδήλωσης της αλλοτρίωσης του σύγχρονου αστικοβιομηχανικού ανθρώπου...»
ε) «...και τη θεαματική αύξηση περιστατικών ψυχοπαθολογίας...»
13) Να συγκρίνετε το Κείμενο 1 και το Κείμενο 2 ως προς τις θέσεις των δημιουργών τους. Ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές παρατηρείτε; Η απάντησή σας να αναπτυχθεί σε μια παράγραφο 80 - 100 λέξεων με τη μέθοδο της σύγκρισης και της αντίθεσης. (Μονάδες 15)
ΘΕΜΑ Δ' (ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ):
Επιχειρηματολογικό κείμενο - άρθρο αναρτημένο στην ιστοσελίδα του σχολείου
Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου
Αποδέκτες: Ευρύ κοινό
ΘΕΜΑ: Ποια φαινόμενα δείχνουν τον βαθμό της αλλοτρίωσης που επικρατεί στις μέρες μας; Με ποιους τρόπους ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια και να αποκαταστήσει τις σχέσεις με τον περίγυρό του; Να αξιοποιήσετε στο άρθρο σας
στοιχεία από το Κείμενο 1 και το Κείμενο 2 (300 λέξεις). (Μονάδες 30)
❋
Επιχειρηματολογικό
κείμενο - Φιλική επιστολή
Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου
Αποδέκτες: Κάποιος φίλος που ζει στο εξωτερικό
ΘΕΜΑ: Στην πολυκατοικία που μένετε βρίσκεται νεκρός ύστερα από καιρό κάποιος από τους ενοίκους, ο οποίος ζούσε μόνος. Το περιστατικό λαμβάνει αρκετή δημοσιότητα. Στην επιστολή σας περιγράφετε το γεγονός, εκφράζοντας τους προβληματισμούς σας γι' αυτό και για ανάλογα φαινόμενα «απάθειας» στη σύγχρονη κοινωνία (300 λέξεις). (Μονάδες 30)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου