Ν. ΓΛΩΣΣΑ - ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ - ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ: Σχέσεις Αλληλεπίδρασης

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Για τις ανθρώπινες σχέσεις

 

 (1)  Έντονη δραστηριότητα παρατηρείται, εδώ και αρκετό καιρό, στα λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (κατά μία ορολογία «social networks»). Και ενώ σε άλλες εποχές η περίφημη κοινωνική δικτύωση πραγματωνόταν αποκλειστικά και μόνο μέσω των φυσικών παραδοσιακών ανθρώπινων επαφών, τώρα υπάρχουν και αυτού του είδους οι επαφές, οι διαδικτυακές. Αυτό που παρατηρείται μέσα από συνεχείς έρευνες, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας στην χώρα μας αλλά και στο εξωτερικό, είναι πως με την χρησιμοποίηση των μέσων αυτών, οι άνθρωποι παρουσιάζουν –κατά πώς νομίζουν- τις καλύτερες, «κομψότερες», πιο ενδιαφέρουσες όσο και ελκυστικότερες πλευρές του εαυτού τους. Αγνοείται ίσως, αν παρουσιάζει κανείς τον εαυτό του όπως είναι, όπως θα ήθελε να είναι, ή όπως νομίζει ότι είναι [...]

(2)   Κανείς δεν μπορεί να μην δεχτεί ότι η εξέλιξη αυτών των μέσων τα τελευταία χρόνια είναι ραγδαία. Επίσης γεγονός είναι πως υπάρχει επιρροή εξ αυτών στις σχέσεις αυτές που ονομάζουμε ανθρώπινες και κοινωνικές. Το θέμα είναι τι μορφή επιρροής υπάρχει και σε ποιο βαθμό. Ένα άλλο ερώτημα που εγείρεται είναι μήπως κάποιοι υποκαθιστούν τις πραγματικές σχέσεις με εικονικές, διαδικτυακές, αν προτιμάτε μια άλλη ορολογία. Δεν μπορούμε να αρνηθούμε πως το διαδίκτυο είναι μια χρήσιμη ανθρώπινη κατασκευή επιστήμης και τεχνικής, που προσφέρει αρκετές ευκολίες, έχοντας πολλές χρήσεις και πρακτικές πλευρές. Π.χ. θα μπορούσαμε να πούμε πως βοηθά και στην επικοινωνία με τρόπο εύκολο, γρήγορο και σχετικά οικονομικό. Φανταστείτε τις περιπτώσεις της ανάγκης επικοινωνίας όταν κάποιος βρίσκεται σε άλλη χώρα, σε άλλη πόλη, ή υπάρχουν άλλο είδους δυσκολίες στην παραδοσιακή επικοινωνία. Ναι, γεγονός είναι πως κατά περίπτωση, ενισχύει την προσπάθεια διατήρησης της επαφής και καταπολεμά την μοναξιά. Είναι ένα εργαλείο!

(3)   Αρκεί να γνωρίζει κάποιος το πώς, το πότε και πού το χρησιμοποιεί. Εργαλείο π.χ. είναι και το μαχαίρι… Παρ’ όλα αυτά, έχουν γίνει ατυχήματα όπως και εγκλήματα με μαχαίρια. Δεν φταίει η επινόηση του μαχαιριού, αλλά ό τρόπος που επέλεξε κάποιος να το χρησιμοποιήσει… έτσι δεν είναι; Ούτε για αυτό τον λόγο πρέπει να απαγορεύσουμε (ούτε και μπορούμε) τη χρήση, την κατασκευή ή την πώληση μαχαιριών.

(4)   Δεν είναι και λίγοι αυτοί που διατείνονται πως η συνεχής και μετά μανίας χρήση αυτών των μέσων ( λ.χ. του Facebook), προκαλεί προοδευτικά και ένα άλλου είδους εθισμό: την ανάγκη για διαρκή αλλαγή, ανανέωση του «profile», προς τέρψη των φίλων του διαδικτύου. Κατ’ αυτό τον τρόπο παραγκωνίζεται (αν δεν εξαφανίζεται) η φυσική ανθρώπινη επικοινωνία. Χάνονται οι συζητήσεις με κοντινούς μας ανθρώπους και επιδιώκονται τα πολλά «Likes».

   Στο τέλος χάνονται και οι δικοί μας άνθρωποι…

(5)   Οι διαδικτυακές «φιλίες» δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσουν αυτό που ονομάζουμε, θεωρούμε και αισθανόμαστε ως φιλία στην πραγματική ζωή και σε πραγματικό χρόνο.
  Λέτε να  κινδυνεύουμε να μεταλλαχθούμε σε «touch screen» όντα; 
(6)   Η πραγματική ζωή και η φιλία εμπεριέχει ουσιαστικές σχέσεις με εμπειρίες κοινές με άλλους συνανθρώπους, εγγύτητα και οικειότητα, μοίρασμα ιδεών, πεποιθήσεων, αλληλεπίδραση, στάση και θέση ζωής με αίσθημα ευθύνης και πνευματική ωριμότητα. Συμμετοχή στην χαρά και στον πόνο. Συναίσθημα ενεργό. Ειλικρίνεια όσο και λεβεντιά. Και βέβαια ρίσκο.
(7)   Η ματιά, το βλέμμα απευθείας και όχι μέσω οθόνης, η αίσθηση του γεγονότος ότι είναι κάποιος δίπλα μου, το απλό άγγιγμα,  η αγκαλιά, η οσμή περιβάλλοντος και ανθρώπων, το φιλικό χτύπημα στον ώμο, το χάδι, η μυρουδιά ενός αρώματος, η γνήσια και ατόφια αίσθηση της συντροφικότητας δεν μπορούν να μεταφερθούν, επί της ουσίας, με κανένα ηλεκτρονικό μέσο. Τουλάχιστον όχι ακόμη.
(8)   Η επιστήμη αποφαίνεται πως μέσω των «πρωτευουσών» μορφών θετικής επικοινωνίας εκκρίνεται η ορμόνη της ευτυχίας (της αγάπης και χαράς) η ωκυτοκίνη. Η ωκυτοκίνη, παραγόμενη στον εγκέφαλο, είναι αυτή που μας κάνει ευτυχισμένους, μας ωθεί προς την δημιουργία συνεκτικών κοινωνικών συνδέσμων, μας κάνει δεκτικούς, ήρεμους με αίσθημα ανθρωπισμού και αγάπης, μας δείχνει την σωστή οδό, υποστηρίζοντας τις σχέσεις ποιότητας. Ταυτόχρονα, αποκτώντας αίσθημα αποδοχής και υποστήριξης από τους συνανθρώπους, θωρακίζει την ψυχική μας υγεία.
(9)   Όπως είχαμε σημειώσει σε προηγούμενο άρθρο «Τόσο σημαντική είναι η καλλιέργεια των διαπροσωπικών σχέσεων ώστε στις μελέτες του Βερμπάλις αναφέρεται, συνοπτικά μιλώντας, πως η  θεραπευτική ορμόνη της αγάπης (της ευτυχίας), η ωκυτοκίνη  αυξάνεται (και) όταν μοιραζόμαστε ένα γεύμα με άλλους ανθρώπους» (1).

   Μπορεί αυτό να γίνει διαδικτυακά; 
(10)   Ακόμη και η φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως στιγμιότυπο του χρόνου, λ.χ. ώστε να έχουμε ένα όμορφο ενθύμημα, αλλά προς θήρευση «Likes». Μάλλον μέσω τέτοιων σελίδων μερικές φορές πραγματοποιείται μια εθελουσία έκθεση (ίσως και διαφήμιση) προσωπικών δεδομένων με τη δέουσα «σκηνοθεσία» [...].
(11)   Όπως όμως ανέφερε και σε παλαιότερη μελέτη του περί τηλεόρασης (Sur la television) ο Πιέρ Μπουρντιέ «σπάνια το εντυπωσιακό είναι και ουσιαστικό».
(12)   Ίσως όταν και αν  υπάρχει η λαθεμένη χρήση όλων αυτών των «εργαλείων», παύει (δια σταδίων και όχι άμεσα) να υπάρχει επικοινωνία με το ρεαλιστικό κοινωνικό γίγνεσθαι, με την πραγματική κοινωνία ανθρώπων, αποκοπή από τον κόσμο και όδευση προς ένταξη σε μια κοινωνία, κυρίως διαδικτύου. Μάλλον αυτή η ενέργεια, όταν γίνεται έξη είναι παρά φύση της ψυχής με άμεσο αποτέλεσμα μοναξιά, αποξένωση, μάκρεμα από τους συνανθρώπους και συμπεριφορά αντικοινωνική.

   Και το οξύμωρο:  πολλές φορές όλα εκκινούν από το έλλειμμα παρέας, συντροφιάς…
(13)   Είναι αρκετοί οι επί του θέματος ειδικοί, των οποίων η θέση είναι πως ο τρόπος της χρήσης των ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης, δεν προάγουν την επικοινωνία αλλά την απομόνωση από την πραγματικότητα, βλάπτοντας σε μεγάλο βαθμό τον ψυχισμό των χρηστών. Ενδεικτικά θα αναφερθούμε στο βιβλίο «Alone Together: Why we expect more from technology and less from each other» της Δρος Sherry Turkle (2) διδάσκουσα στο Μ.Ι.Τ. 
(14)   Διατυπώνει, μεταξύ άλλων, τη θέση, ότι η χρήση της online επικοινωνίας με τον ιλιγγιώδη ρυθμό της στο Fecebook, Twitter κ.τ.λ., επίσης των γραπτών μηνυμάτων και σε γενικές γραμμές όλα τα παρόμοια «οδηγούν σε μια ψυχοπαθολογική συμπεριφορά», για να υπερθεματίσει τονίζοντας ότι η τεχνολογία απειλεί  να μας απομονώσει δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ότι μας επιτρέπει να επικοινωνούμε καλύτερα [...].

................................

Υποσημειώσεις.

(1) Verbalis, J.G., McCann, M., McHale, C.M. and Stricker, E.M. ‘Oxytocin secretion in response to cholecystokinin and food: differntiation of nausea from satiety.’ Science 1986;232: 1417 – 19.

(2) Η Sherry Turkle είναι ψυχολόγος και καθηγήτρια στο M.I.T. Το ερευνητικό της ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία και ιδιαίτερα στις επιπτώσεις του ψυχισμού και τους μετασχηματισμούς των ανθρωπίνων δεσμών από τις νέες τεχνολογίες. Στα πιο γνωστά έργα της συγκαταλέγονται: Psychoanalytic Politics: Jacques Lacan and Freud’s French Revolution (1978), Life on the Screen: Identity in the Age of Internet (1995), Simulation and its Discontents (2009) και Alone Together (2011).

Γκλάβατος Γιάννης,

Ελαφρά διασκευασμένο κείμενο από το Διαδίκτυο (2017): https://hellenicnews.com/%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%87%CE%AD%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/

ΚΕΙΜΕΝΟ 2 (Video κινουμένων σχεδίων)

"Death of speech"

 Η  ταινία κινουμένων σχεδίων "Death of Speech" (Ο Θάνατος της Ομιλίας) περιγράφει αυτό που ζούμε. Την έλλειψη πραγματικής και ουσιαστικής επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους και την υποκατάσταση της αληθινής επαφής με την αλληλεπίδραση σχεδόν αποκλειστά μέσω των κοινωνικών δικτύων.

https://vimeo.com/149520078

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α':

1)  Στις παραγράφους 6 - 9 ο συγγραφέας του Κειμένου 1 αναφέρεται στη σημασία των ανθρωπίνων σχέσεων και της φιλίας στην πραγματική ζωή. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο των παραπάνω παραγράφων (80 λέξεις). (Μονάδες 15)

2) Στις παραγράφους 10 - 14 του Κειμένου 1 αναφέρονται οι αρνητικές επιδράσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ανθρώπινη επικοινωνία. Να παρουσιάσετε συνοπτικά τις απόψεις του συγγραφέα για το συγκεκριμένο ζήτημα σε μια παράγραφο 80 - 100 λέξεων. (Μονάδες 15)

3) Nα παρουσιάσετε προφορικά στους συμμαθητές σας μια σύντομη περιγραφή του Κειμένου 2 (Bίντεο). Για να διευκολυνθείτε μπορείτε να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε σκηνή της ταινίας.

ΘΕΜΑ Β':

1) Να επιβεβαιώσετε ή να απορρίψετε τους παρακάτω ισχυρισμούς από το Κείμενο 1, σημειώνοντας την ένδειξη ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ.(Μονάδες 5 Χ 2 = 10)
α)  Το διαδίκτυο δεν παρέχει καμία διευκόλυνση στην ανθρώπινη επικοινωνία.   ΣΩΣΤΟ     ΛΑΘΟΣ
β) Η επιδίωξη της αποδοχής και των "Likes" από τους διαδικτυακούς φίλους σε πολλές περιπτώσεις καταλήγει σε εθισμό.   ΣΩΣΤΟ     ΛΑΘΟΣ
γ) Η ανθρώπινη επαφή και επικοινωνία λειτουργεί θεραπευτικά και θωρακίζει την ψυχική μας υγεία.   ΣΩΣΤΟ     ΛΑΘΟΣ
δ) Η χρήση των φωτογραφιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με την ανάγκη των ανθρώπων να μοιραστούν τις στιγμές και τις αναμνήσεις τους με τους συνανθρώπους τους.   ΣΩΣΤΟ     ΛΑΘΟΣ
ε) Οι περισσότεροι ειδικοί, που ασχολούνται με το θέμα των κοινωνικών δικτύων, πιστεύουν ότι πρόκειται για μια παροδική "μόδα" που δε θα επηρεάσει την ανθρώπινη επικοινωνία.   ΣΩΣΤΟ    ΛΑΘΟΣ

2) «Στο τέλος χάνονται και οι δικοί μας άνθρωποι…» Να σχολιάσετε την παραπάνω άποψη (Κείμενο 1) σε μια παράγραφο 70 - 80 λέξεων με την τεχνική της αιτιολόγησης, λαμβάνοντας υπόψη και το περιεχόμενο του κειμένου. (Μονάδες 10)

3) Με ποιους τρόπους και μέσα πειθούς ο συγγραφέας του Κειμένου 1 προσπαθεί να πείσει τους αναγνώστες του για την ορθότητα των ισχυρισμών του; Να δώσετε ένα παράδειγμα για κάθε περίπτωση. (Μονάδες 15)

4) Σε τι αποσκοπούν τα ερωτήματα που διατυπώνει ο συγγραφέας σε διάφορα σημεία του Κειμένου 1; (Μονάδες 10)

5) Στο Κείμενο 1 είναι αρκετά συχνή η χρήση παραδειγμάτων. Να ερμηνεύσετε την επιλογή αυτή του συγγραφέα.  (Μονάδες 10)

6) Να δικαιολογήσετε τη χρήση εισαγωγικών στις παρακάτω λέξεις/ φράσεις (Κείμενο 1): «social networks, «φιλίες», «σπάνια το εντυπωσιακό είναι και ουσιαστικό», «Likes», «Alone Together: Why we expect more from technology and less from each other». (Μονάδες 15) 

7) Στις περιόδους λόγου που ακολουθούν (Κείμενο 1) να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις χωρίς ν' αλλάξει το νόημα της φράσης (Μονάδες 15):  
α) Και ενώ σε άλλες εποχές η περίφημη κοινωνική δικτύωση πραγματωνόταν αποκλειστικά και μόνο μέσω των φυσικών παραδοσιακών ανθρώπινων επαφών, τώρα υπάρχουν και αυτού του είδους οι επαφές, οι διαδικτυακές.
β) Το θέμα είναι τι μορφή επιρροής υπάρχει και σε ποιο βαθμό. 
γ) Ένα άλλο ερώτημα που εγείρεται είναι μήπως κάποιοι υποκαθιστούν τις πραγματικές σχέσεις με εικονικές. 
δ)  Δεν είναι και λίγοι αυτοί που διατείνονται πως η συνεχής και μετά μανίας χρήση αυτών των μέσων  προκαλεί προοδευτικά και ένα άλλου είδους εθισμό.

8) Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το θέμα που θέτει το βίντεο κινουμένων σχεδίων (Κείμενο 2) και ποια συναισθήματα σας προκαλεί; (Μονάδες 15) 

9) Με ποιο τρόπο συνδέεται ο τίτλος του βίντεο (Κείμενο 2) με το περιεχόμενό του; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (Μονάδες 10)

10)  Το βίντεο (Κείμενο 2) σας πείθει ως προς τον τρόπο που παρουσιάζει το θέμα ο δημιουργός του; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας, αξιολογώντας τα μέσα (τα κινούμενα σχέδια, τη μουσική, τους ήχους) και τον σκοπό του δημιουργού του (ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, σας ευαισθητοποιεί, σας δημιουργεί συναισθήματα συμπάθειας ή αντιπάθειας για τα πρόσωπα κ.ά.) (Μονάδες 15)

11) Τα Κείμενα 1 και 2 (Βίντεο) διαλέγονται μεταξύ τους. Ποιο είναι το κοινό θέμα που πραγματεύονται και ποιες οι διαφορές τους ως προς τη μορφή και το ύφος. Να αιτιολογήσετε την άποψή σας. (Μονάδες 15) 

ΘΕΜΑ Δ' (ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ):

Επιχειρηματολογικό κείμενο - άρθρο αναρτημένο στην ιστοσελίδα του σχολείου 
Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου Αποδέκτες: Ευρύ κοινό

ΘΕΜΑ: α) Με ποιους τρόπους τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν αρνητικά τις ανθρώπινες σχέσεις; β) Τι πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να γίνει ώστε να ενθαρρυνθεί η ανθρώπινη επικοινωνία και επαφή;  Να αξιοποιήσετε στο άρθρο σας στοιχεία από το Κείμενο 1 και το βίντεο (Κείμενο 2).  (Μονάδες 30)

 ❋

Επιχειρηματολογικό κείμενο - Ανάρτηση (άρθρο) στο προσωπικό σας Facebook

Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου

Αποδέκτες: οι διαδικτυακοί σας "φίλοι" (δημόσια)

ΘΕΜΑ: Η σημασία της ανθρώπινης επικοινωνίας και επαφής και οι κίνδυνοι εξαιτίας της αλόγιστης χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Να λάβετε υπόψη σας το Κείμενο 1, αλλά και το βίντεο (Κείμενο 2), το οποίο θα "μοιραστείτε", επίσης, με τους  διαδικτυακούς "φίλους" σας.   (Μονάδες 30)

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ - ΒΙΟΙ ΕΛΑΣΣΟΝΕΣ - ΤΙΤΙΒΙΖΩΝΤΑΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ: "Βίοι Ελάσσονες"

ΚΕΙΜΕΝΟ

ΤιτιβίΖωντας

   Δεν μπορούσε να το ξεπεράσει. Η απώλεια ήταν μεγάλη. Έχασε το ταίρι της. Κόπηκε ο διαχωριστής των δαχτύλων και κατέληξε στον κάδο ανακύκλωσης που είχε απέξω το σήμα “γυαλί, αλουμίνιο, πλαστικό, χαρτί”, σαν “πέτρα, μολύβι, ψαλίδι, χαρτί” σε μοντέρνα έκδοση. 

   Φοβόταν ότι και η ίδια εκεί θα κατέληγε, αλλά ευτυχώς επέστρεψε στο ντουλάπι με τα παπούτσια. Εκεί ήταν ασφυκτικά κλεισμένα μπότες, γόβες, πέδιλα και παντόφλες, όλες σε ζευγάρια. Μόνο αυτή ήταν μόνη της και αισθανόταν ότι κανείς δεν μπορούσε να την καταλάβει.

   Τότε ήταν που ανακάλυψε το facebook. Για μια κίτρινη havaiana σαγιονάρα Νο37, ήταν μια πραγματική αποκάλυψη. Στην αρχή δεν καταλάβαινε και πολλά. Έβαζε στην «Αναζήτηση» τυχαία ονόματα που θυμόταν από το εργοστάσιο κατασκευής. Βρήκε αρκετούς από εκείνη την εποχή. Προς μεγάλη της έκπληξη ανακάλυψε πως είχαν κάνει ολόκληρες ομάδες μεταξύ τους. Η αλλαγή τους ήταν μεγάλη. Μερικοί είχαν γίνει ορειβατικά μποτάκια, άλλοι αθλητικά παπούτσια, μερικές είχαν γίνει γόβες και άλλες παντόφλες. Όλοι είχαν αλλάξει.

   Μετά άρχισε να φτιάχνει το προφίλ της. Έγραψε μερικές σκόρπιες πληροφορίες για τον εαυτό της, ανέβασε και τις καλύτερες φωτογραφίες της και διάλεξε και μια, την καλύτερη, να την απεικονίζει στο αρχικό προφίλ. Ήταν μια ωραία φωτογραφία από τις διακοπές στη Σέριφο πριν από αρκετά χρόνια. Στιγμές ακίνητες μέσα στον χρόνο, στιγμές μοναδικές και άλλες τόσες χαραγμένες στη μνήμη που σιγά - σιγά ξεθώριαζαν, χάνοντας για πάντα την βαρύτητα τους.

   Στο facebook βρήκε ακόμα και τον μεγάλο της έρωτα από το κατάστημα παπουτσιών. Ήταν ένα allstar τιρκουάζ. Θυμήθηκε όλα αυτά τα ξεχασμένα συναισθήματα, πως έλιωνε μόλις τον αντίκριζε, αισθανόταν ολόκληρη να ιδρώνει και την καρδιά της να χτυπάει τόσο δυνατά που νόμιζε πως όλο το κατάστημα σειόταν.

   Μια μέρα μέσα στο μαγαζί, την πλησίασε και αντάλλαξαν κάποια τρυφερά λόγια και αυτό ήταν. Καθόντουσαν με τις ώρες με τις σόλες τους κολλημένες, τα κορδόνια του να της γαργαλάνε γλυκά το σώμα. Πόσο πολύ τον είχε αγαπήσει, το είχε ξεχάσει από καιρό.

   Ο έρωτας τους τελείωσε άδοξα όταν κάποιος τον αγόρασε. Ακόμα θυμάται τα χέρια του πωλητή να τον τυλίγουν στο λεπτό άσπρο χαρτί και να τον τοποθετούν μέσα στο κουτί, όπου τον περίμενε ο δίδυμος αδερφός του και μετά στην μεγάλη μπλε σακούλα με το λογότυπο του μαγαζιού. Και αυτή ήταν η τελευταία φορά που τον είδε.
   Έκανε καιρό να τον ξεχάσει αλλά πάντα κάτι έμεινε μέσα της από αυτό το τιρκουάζ χρώμα. Και τώρα ύστερα από τόσα χρόνια χαζεύει τις φωτογραφίες του.

   Όλα τα παπούτσια είναι δίδυμα πανομοιότυπα, εκτός από ορισμένα camper που έχουν την πρωτοτυπία να είναι διαφορετικά. Θα ευχόταν και αυτή να ήταν camper, να μην είναι τόσο αβάσταχτη η μοναξιά της.
   Και οι μέρες περνούσαν και όλο περισσότερο βυθίζονταν στο facebook, διασκεδάζοντας με αναρτήσεις φίλων της, φωτογραφίες, μουσικά video, αποσπάσματα από ταινίες. Γράφτηκε σε ομάδες που την ενδιέφεραν και άλλες αναρτήσεις και άλλες αναρτήσεις. 

   Και ύστερα έμαθε και η ίδια το YouTube και άρχισε να κάνει τις δικές της αναρτήσεις και να της κάνουν like και να κάνει και αυτή τα δικά της like και να αγωνιά για το αν και ποιος θα κάνει like, και όλο και περισσότερο βυθιζόταν....
   Μια μέρα όμως ανακάλυψε πως άρχισαν να της λείπουν πράγματα. Η ξεραμένη άμμος να τρίβεται επάνω της, η μυρωδιά από το βερνίκι των νυχιών, να αισθάνεται την καυτή άσφαλτο, ένα αγκάθι να την τρυπάει, κάποια κύματα να την πηγαίνουν και να την φέρνουν και να την γεμίζουν αλμύρα. Ήθελε να επιστρέψει στην ζωή.
   Θυμήθηκε τα απέραντα χρυσαφένια λιβάδια στον Έβρο, όταν στρίβουμε με προορισμό τη Δαδιά. Θυμήθηκε ένα ηλιοβασίλεμα στην Μυτιλήνη. Εκεί ήθελε να βρεθεί, να ξαναζήσει στιγμές. Αποφάσισε να φτιάξει μια ομάδα στο facebook. Θα αναζητούσε ένα ταίρι πάση θυσία. Έφτιαξε την ομάδα : «Κίτρινη αριστερή σαγιονάρα Νο 37, ψάχνει δεξιά».

   Της απάντησαν αρκετοί. Μερικά παπούτσια της έστειλαν μήνυμα συμπαράστασης, άλλα της έκαναν αίτημα να μπουν στην ομάδα της. Με μια πορτοκαλιά μόνη της, που είχαν την ίδια τύχη, είχαν καθημερινή επικοινωνία και έβαζαν πολλά like σε ό,τι αναρτούσαν διαδοχικά.
   Περίμενε καιρό ώσπου μια μέρα είδε μια κόκκινη προειδοποίηση πάνω στα μηνύματα. Ένα απλό λιτό μήνυμα : «Είμαι δεξιά κίτρινη σαγιονάρα και είμαι μόνη μου». Δεν ήταν havaiana, αλλά και ποιος νοιάζεται;
   Έζησαν μαζί τα πάντα. Ζήλεψαν το κίτρινο χρώμα στα ηλιοτρόπια, βούτηξαν στα χρώματα του ήλιου, γύρισαν σε παραλίες απάτητες, μπήκαν στο μετρό, σε τρένα, σε λεωφορεία, σε καράβια. Στριμώχτηκαν σε βαλίτσες και τσάντες θαλάσσης. Ερωτεύτηκαν, αγάπησαν και αγαπήθηκαν. Έκαναν μικρά σαγιοναράκια που τριγυρνούσαν γύρω τους τιτιβίΖωντας.
   Πού και πού άνοιγαν το facebook.
   Πού και πού.

Δέσποινα Χαραλαμπίδη

Διήγημα, Ανοιχτή Βιβλιοθήκη (Open Book), Ιστορίες διαδικτύου - 2ος διαγωνισμός Διηγήματος ΛόγωΤέχνης, Συλλογικό έργο, εκδ. Artspot, Αθήνα 2013: https://www.openbook.gr/istories-diadiktyou/

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 

ΘΕΜΑ Γ':

1. Ποιο νομίζετε πως είναι το κεντρικό θέμα που θέτει το διήγημα και από ποια στοιχεία το συμπεραίνετε (100 - 200 λέξεις); (Μονάδες 15) 
2. Ποια είναι η κεντρική "ηρωίδα" στο διήγημα; Ποια στοιχεία γι' αυτή και τη ζωή της αντλούμε από το κείμενο (100 - 200 λέξεις);  (Μονάδες 15)
3. Είναι ικανοποιημένη η "ηρωίδα" με τη ζωή της; Ποια πράγματα πιστεύετε ότι της λείπουν; Να απαντήσετε, χρησιμοποιώντας στοιχεία του κειμένου (100 - 200 λέξεις). (Μονάδες 15)
4. Η "ηρωίδα" καταφέρνει τελικά να αλλάξει τη ζωή της; Με ποιον τρόπο; Κάνει κάποιον "συμβιβασμό" (100 - 200 λέξεις);  (Μονάδες 15)
5. Γιατί η συγγραφέας του διηγήματος επιλέγει να χρησιμοποιήσει την αλληγορία και την προσωποποίηση στην ανάπτυξη της ιστορίας της; Ποιο είναι το ύφος που προσδίδει στο κείμενο αυτή της η επιλογή (100 - 200 λέξεις);  (Μονάδες 15)
6. Ποια είναι η σχέση της "ηρωίδας" του διηγήματος με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Υπάρχουν διακυμάνσεις και αλλαγές στην πορεία αυτής της σχέσης; Να απαντήσετε, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία του κειμένου (100 - 200 λέξεις). (Μονάδες 15)
7. Να σχολιάσετε τον τίτλο του διηγήματος σε σχέση με το περιεχόμενο του, λαμβάνοντας υπόψη και το στοιχείο της αλληγορίας που κυριαρχεί στο κείμενο (100 - 200 λέξεις). (Μονάδες 15)
8. Να γράψετε μια μικρή ιστορία (100 - 200 λέξεις), στην οποία ένα αγαπημένο σας αντικείμενο, προσωποποιημένο, θα αφηγείται κάποιο περιστατικό ή μια μέρα από την "κοινή" σας ζωή.
   (Μονάδες 15)

Ν. ΓΛΩΣΣΑ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ

ΕΝΟΤΗΤΑ: Επικοινωνία

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

 Η επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στις ανθρώπινες σχέσεις! Πώς άλλαξαν την ζωή μας!

    Μέσα από το σύνολο των βασικών ανθρώπινων αναγκών δε μπορεί κανείς να παραλείψει τη συντροφικότητα, την οικειότητα και το αίσθημα «του ανήκειν». Φαίνεται ότι τα άτομα που ζουν απομονωμένα, με μειωμένες κοινωνικές επαφές, βιώνουν έντονα συναισθήματα μοναξιάς και αποσύνδεσης από τους άλλους. Παρόλα αυτά, στις μέρες μας με την εμφάνιση και εξέλιξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, επικρατεί η ανησυχία ότι πολλοί άνθρωποι υποκαθιστούν τις κοινωνικές σχέσεις με εικονικές σχέσεις μέσα σε έναν κόσμο φτιαγμένο διαδικτυακά.

    Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το Διαδίκτυο είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο, το οποίο πέρα από τις άλλες χρήσεις του, βοηθά στην επικοινωνία με έναν τρόπο εντυπωσιακά γρήγορο και ευχάριστο. Δίνει την πολυτέλεια της διατήρησης της επαφής, ενώ ταυτόχρονα βοηθά στην καταπολέμηση των συναισθημάτων μοναξιάς που μπορεί να βιώνει κάποιος. 

   Ερευνητικά, έχει αποδειχθεί ότι  στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι άνθρωποι προβάλλουν τις καλύτερες και πιο ενδιαφέρουσες πλευρές τις προσωπικότητάς τους. Η χαμηλή αυτοπεποίθηση, η συναισθηματική αδυναμία, οι αρνητικές πεποιθήσεις που έχει κανείς για τον εαυτό του και οι ανασφάλειες κρύβονται, με αποτέλεσμα να είναι πολύ δύσκολο να δημιουργηθεί μια ουσιαστική σχέση με βάθος, αναγνώριση και , κυρίως, απόλυτη αποδοχή. Οι διαδικτυακές φιλίες υποκαθιστούν τις φιλίες στην πραγματική ζωή, κοστίζοντας την εμπειρία, την αλληλεπίδραση, την οικειότητα και τις κοινές εμπειρίες σε πραγματικό χρόνο, διότι οι πραγματικές σχέσεις στη ζωή μας είναι εξαιρετικά απαραίτητες όχι μόνο για την καθημερινή επαφή και επικοινωνία, αλλά για  τη συναισθηματική και σωματική εγγύτητα. [...] 

   Συνεπώς, τα social media αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας τα τελευταία χρόνια αλλά, αδιαμφισβήτητα, έχουν καταφέρει να επηρεάζουν την ψυχολογία μας σε σημαντικό βαθμό, προκαλώντας σε πολλούς ανασφάλεια, εμμονές, στρες και θλίψη.
   Οι χρήστες, ολοένα και συχνότερα μάλιστα, εμφανίζουν και συμπτώματα εξάρτησης, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες που διεξήχθησαν, αφού 6 στους 10 (63%) Αμερικανούς συνδέεται καθημερινά στο Facebook και 4 στους 10, περισσότερες από μία φορά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Την ίδια στιγμή, οι επιλογές αλληλεπίδρασης που έχει στη διάθεσή του ο κάθε χρήστης (τα likes, τα comments, τα posts κοκ) «γεννούν» την ανάγκη της επανάληψης και διευρύνουν την εξάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λόγω της επιθυμίας του για αποδοχή και αυτοπροβολή.
   Δεν είναι λίγες οι φορές που ο χρήστης φτάνει σε σημείο να συγκρίνει τη ζωή του με τις εκδοχές που οι υπόλοιποι παρουσιάζουν στα social media, οι οποίες συχνά είναι πλασματικές και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Αυτό επιδρά έντονα στην ψυχολογία του δημιουργώντας μια σειρά από προβλήματα όπως αναφέρουν οι ψυχολόγοι. Περισσότεροι από τους μισούς χρήστες των μέσων δικτύωσης στη Βρετανία -το 53% συγκεκριμένα- ώθησαν τους εαυτούς τους να αλλάξουν συμπεριφορά προκειμένου να προσαρμοστούν στα «πρότυπα» των social media και το 51% άρχισε να νιώθει θλίψη εξαιτίας της άνισης σύγκρισης με χρήστες που επίπλαστα δημιουργούσαν κοινωνικά αποδεκτά προφίλ.
   Όπως γίνεται αντιληπτό, αυτός ο «φαύλος κύκλος» της σύγκρισης που οδηγεί σε αλλαγές του τρόπου αντίδρασης και συμπεριφοράς αναδεικνύεται εξαιρετικά ψυχοφθόρος για τον καθένα, καθώς τον κάνει να αισθάνεται «γυμνός» χωρίς τη χρήση των social media σε καθημερινό επίπεδο και «ανίκανος», αν δεν επιτύχει να προσαρμόσει τον εαυτό του στα πρότυπα των άλλων χρηστών.
   Σε πρόσφατη έρευνά του, το πανεπιστήμιο του Michigan επιβεβαιώνει τα παραπάνω, αφού διαπιστώθηκε ότι όσοι χρησιμοποιούσαν σε καθημερινή βάση τα social media, ένιωθαν περισσότερο λυπημένοι και δυστυχισμένοι σε σχέση με εκείνους που δεν ασχολούνταν συστηματικά με τα κοινωνικά δίκτυα. Οι περισσότεροι χρήστες από τους μετέχοντες στην έρευνα παρουσίαζαν συμπτώματα κατάθλιψης και αισθάνονταν φόβο μήπως «χάσουν» δραστηριότητες ή οτιδήποτε καινούριο ανέτελλε στο εκάστοτε κοινωνικό δίκτυο.
   Σε πιο δυσμενή θέση βρίσκονται φυσικά, οι ανήλικοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς, εξαιτίας του νεαρού της ηλικίας τους, δεν έχουν ακόμη καταφέρει να «θωρακιστούν» απέναντι σε αρνητικές επιρροές. Έφηβοι χρήστες των social media, μεταξύ 12 και 17 ετών, δείχνουν να αποδέχονται ως φυσιολογική τη χρήση ουσιών, όπως της ινδικής κάνναβης, καθώς και το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ.
    Συγκεκριμένα, το 40% των ερωτηθέντων εφήβων παραδέχτηκαν ότι σε πολλές από τις φωτογραφίες τους εμφανίζονται υπό την επήρεια ουσιών -διαπιστώνεται με άλλα λόγια, ότι οι νέοι όχι μόνο εξαρτώνται από ουσίες βλαβερές για τη σωματική και την ψυχική τους υγεία, αλλά δεν διστάζουν να το δημοσιοποιήσουν για να κερδίσουν την αποδοχή των υπολοίπων. Επιπλέον, παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση στο cyberbullying μεταξύ των εφήβων μέσω των social media, με το 95% των νέων να παραδέχονται ότι έχουν αντιληφθεί να συμβαίνει cyberbullying και με το 33% να είναι οι ίδιοι θύματα.
   Τα δεδομένα αυτά συμβαίνει να βάζουν όλους εμάς σε σκέψεις σχετικά με τα όρια της αξιοποίησης και της κατάχρησης της τεχνολογίας που μάς προσφέρεται και κρίνεται εξαιρετικά απαραίτητο να ανοίξουν νέοι δρόμοι για έρευνες, ενέργειες πρόληψης και θεραπείες καταπολέμησης τέτοιων δυσάρεστων φαινομένων.

Τιτάκη Βάσω

Διασκευασμένο κείμενο από το Διαδίκτυο (2018): https://www.creteonair.eu/2018/04/h-epirroi-ton-social-media-sti-zoi-mas-poso-allaksan-toys-anthropous-creteonair_10.html

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

VIDEO

 What's on your mind? (Τι σκέφτεστε;)

Το Facebook μπορεί να είναι καταθλιπτικό γιατί η ζωή

όλων των άλλων είναι καλύτερη από τη δική σας ... 

Αλλά είναι πραγματικά;

 

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α':

1) Να αποδώσετε συνοπτικά (80 - 100 λέξεις) τους τρόπους με τους οποίους, σύμφωνα με την αρθρογράφο του Κειμένου 1, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν την ανθρώπινη ψυχολογία. (Μονάδες 15)

2) Να αποδώσετε περιληπτικά (80 - 100 λέξεις) τα ερευνητικά δεδομένα, που παραθέτει η συντάκτρια του Κειμένου 1, σχετικά με την επίδραση που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ασκούν στην ανθρώπινη ψυχολογία. (Μονάδες 15)

3) Να αποδώσετε συνοπτικά (50 - 70 λέξεις) το περιεχόμενο του Κειμένου 2 (Video). Το κείμενό σας θα χρησιμοποιηθεί ως εισαγωγή στην παρουσίαση του ίδιου βίντεο σε εκδήλωση του σχολείου σας με θέμα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. (Μονάδες 15)

ΘΕΜΑ Β':
1) Για ποιο λόγο, σύμφωνα με τη συγγραφέα του Κειμένου 1, οι άνθρωποι υποκαθιστούν τις κοινωνικές σχέσεις στην πραγματική ζωή με σχέσεις εικονικές στο διαδικτυακό κόσμο; (Μονάδες 10)
2) Ποια ομάδα ατόμων, σύμφωνα με τη συντάκτρια του Κειμένου 1, επηρεάζεται περισσότερο από το Διαδίκτυο; Με ποια επιχειρήματα υποστηρίζει την άποψή της; (Μονάδες 15)
3)  «...όσοι χρησιμοποιούσαν σε καθημερινή βάση τα social media, ένιωθαν περισσότερο λυπημένοι και δυστυχισμένοι σε σχέση με εκείνους που δεν ασχολούνταν συστηματικά με τα κοινωνικά δίκτυα»: Να σχολιάσετε την παραπάνω διαπίστωση (Κείμενο 1) σε μια παράγραφο 70 - 80 λέξεων, λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που δίνει το κείμενο. (Μονάδες 10)
4) Για ποιο λόγο η συγγραφέας του κειμένου 1 παραθέτει τα αποτελέσματα ερευνών που έχουν κατά καιρούς γίνει σε σχέση με το Διαδίκτυο; Τι επιδιώκει μ' αυτή της την επιλογή; (Μονάδες 10)
5) Στο κείμενο 1 χρησιμοποιούνται αρκετές ξένες λέξεις. Αφού τις εντοπίσετε, να εξηγήσετε τη χρήση τους. (Μονάδες 15)
6) Να δικαιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών στις παρακάτω λέξεις: «φαύλος κύκλος»,«γυμνός», «ανίκανος», «χάσουν», «θωρακιστούν». Ποιο ύφος, πιστεύετε, ότι προσδίδουν στο Κείμενο 1;  ((Μονάδες 15)
7) Ποιος είναι ο βασικός προβληματισμός που, κατά τη γνώμη σας, θέτει το βίντεο "What's on your mind?" (Κείμενο 2);  (Μονάδες 10)
8) Ποιο σημειωτικό τρόπο (εικόνες, μουσική, φράσεις κ.ά) θεωρείτε κυρίαρχο στο βίντεο  (Κείμενο 2) ως προς τη δημιουργία του νοήματος; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας. (Μονάδες 15)
9) Ποια είναι η κοινωνική πραγματικότητα που, κατά τη γνώμη σας, αποτυπώνει ο δημιουργός του βίντεο (Κείμενο 2); Πιστεύετε ότι το γεγονός ότι η υπόθεσή του διαδραματίζεται σε μια άλλη χώρα, αλλάζει τα συμπεράσματα σας σχετικά μ' αυτή την πραγματικότητα; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (Μονάδες 15)
10) Με ποιους τρόπους πιστεύετε πως ο δημιουργός του βίντεο (Κείμενο 2) επιδιώκει να γενικεύσει το μήνυμα που θέλει να μεταδώσει και να απευθύνει σ' ένα ευρύτερο κοινό πέρα από τα σύνορα της χώρας του; (Μονάδες 10)
11) Να σχολιάσετε την τελική επιλογή του κεντρικού ήρωα - πρωταγωνιστή του βίντεο (Κείμενο 2). Συμφωνείτε ή διαφωνείτε μ' αυτή; Τι θα κάνατε εσείς, αν ήσασταν στη θέση του; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. (Μονάδες 15)
12) Ποιος είναι ο κοινός προβληματισμός που εκφράζουν το Κείμενο 1 και το βίντεο (Κείμενο 2); Με ποιους τρόπους οι δημιουργοί τους προσπαθούν να πείσουν το κοινό για τις απόψεις τους; Εσείς, ποιο θεωρείτε πιο αποτελεσματικό ως προς τον επιδιωκόμενο σκοπό και γιατί;  (Μονάδες 15)

ΘΕΜΑ Δ' (ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ)
Επιχειρηματολογικό κείμενο - άρθρο αναρτημένο στην ιστοσελίδα του σχολείου Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου

Αποδέκτες: Ευρύ κοινό

ΘΕΜΑ: Να διατυπώσετε την άποψή σας σχετικά με τους λόγους για τους οποίους ο άνθρωπος επιζητεί διαρκώς την επιβεβαίωση. Να αξιοποιήσετε στο άρθρο σας στοιχεία από το Κείμενο 1 και το βίντεο (Κείμενο 2).  (Μονάδες 30)

 ❋

Επιχειρηματολογικό κείμενο - Ομιλία σε εκδήλωση, που γίνεται στο σχολείο, αφιερωμένη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην επίδραση που ασκούν στους νέους.

Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου

Αποδέκτες: Συμμαθητές, καθηγητές, γονείς, ψυχολόγοι, εκπρόσωποι τοπικής κοινωνίας κ.λπ.

ΘΕΜΑ: Για ποιους λόγους οι σημερινοί νέοι αφιερώνουν αρκετό χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ποιους κινδύνους εγκυμονεί ή άμετρη και χωρίς κριτική σκέψη χρήση τους; Να λάβετε υπόψη σας το Κείμενο 1, αλλά και το βίντεο (Κείμενο 2), το οποίο θα παρουσιαστεί, επίσης, στην εκδήλωση (πρβλ. άσκηση 3 - ΘΕΜΑ Α')   (Μονάδες 30)

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ - ΒΙΟΙ ΕΛΑΣΣΟΝΕΣ - ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ: "Βίοι Ελάσσονες"

ΚΕΙΜΕΝΟ

Προσθήκη στους φίλους

   Ήταν φίλοι στο facebook. Μιλούσαν αρκετά συχνά μέσω του υπολογιστή. Αυτός της είχε κάνει αίτημα φιλίας. Την είχε δει στους φίλους ενός φίλου του από την πραγματική ζωή και του άρεσε απ’ την πρώτη ματιά. Όσο περνούσε ο καιρός, άρχισε να την ερωτεύεται. Από μακριά. Ήταν τόσο νέα, γύρω στα τριάντα και κάτι. Αυτός είχε πατήσει τα πενήντα για τα καλά. Παντρεμένος με παιδιά αλλά η σχέση με τη γυναίκα του ήταν ανύπαρκτη εδώ και χρόνια. 

   Ήταν συγγραφέας αρκετά γνωστός και αυτή του η δραστηριότητα ήταν που του έδινε χαρά. Αυτή και τα παιδιά του. Όμως η έλλειψη γυναίκας ήταν κάτι που τον βασάνιζε. 

   Η κοπέλα ήταν καθηγήτρια φιλόλογος και έδειχνε να ενθουσιάζεται με τα γραπτά του. Μιλούσαν συχνά για τα βιβλία του και διάφορα άλλα θέματα της ζωής. Πάντα μέσω facebook. 

   Κάποια στιγμή βρήκε το θάρρος και της ζήτησε να βγούνε έξω για καφέ. Αυτή στην αρχή δίστασε αλλά τελικά δέχτηκε. Συναντήθηκαν μία, δύο, τρεις φορές. Η συζήτησή τους περιστρεφόταν στα γνωστά θέματα. Τίποτα περισσότερο. 

  Μια μέρα πήρε την απόφασή του να της εξομολογηθεί τον έρωτά του. Συναντήθηκαν σ’ ένα ήσυχο καφέ και εκεί της μίλησε. «Σε θέλω» της είπε. «Μονοπωλείς τη σκέψη μου». Αυτή γέλασε. Από έκπληξη, αμηχανία, της φάνηκε αστείο, ποιος ξέρει; 

   Του είπε ότι αυτή ψάχνει έναν άντρα χωρίς υποχρεώσεις για να κάνει μαζί του οικογένεια. Εν ολίγοις απέρριψε τον έρωτά του. Του είπε όμως ότι μπορούν να παραμείνουν φίλοι όπως μέχρι τώρα. Αυτός έδειξε κατανόηση, έτσι τουλάχιστον φάνηκε. Ήταν εξάλλου χαμηλών τόνων άνθρωπος. Χαιρετιστήκανε και είπαν ότι θα μιλήσουν στο facebook. Τηλέφωνα δεν είχαν ανταλλάξει, αυτή το θέλησε έτσι.

    Την άλλη μέρα μόλις γύρισε από τη δουλειά, έκανε έναν καφέ και κάθισε μπροστά στον υπολογιστή. Μπήκε στο facebook και την αναζήτησε. Μόλις την βρήκε είδε έκπληκτος την ένδειξη «προσθήκη στους φίλους». «Πάει, τέλειωσε», μουρμούρισε πικραμένος.

Σακαλής Γρηγόρης

Διήγημα δημοσιευμένο στο Διαδίκτυο: http://cantusblogger.blogspot.com/2016/03/blog-post_14.html

 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Γ':

1. Ποιο νομίζετε ότι είναι το κεντρικό θέμα που θέτει το διήγημα; Από πού το συμπεραίνετε; Να επισημάνετε συγκεκριμένα χωρία (100 - 200 λέξεις). (Μονάδες 15)
2. Ποια στοιχεία μας δίνει το κείμενο για τον κεντρικό ήρωα; Πιστεύετε ότι έπαιξαν ρόλο στην τελική έκβαση της σχέσης του με την κοπέλα (100 - 200 λέξεις); (Μονάδες 15)
3. Από τα στοιχεία που δίνει το κείμενο για τη νεαρή γυναίκα μπορείτε να ερμηνεύσετε τη συμπεριφορά και τη στάση της απέναντι στον κεντρικό ήρωα (100 - 200 λέξεις); (Μονάδες 15)
4. Το κείμενο ανήκει στον τύπο του μικροδιηγήματος (Μπονζάι, bonsai), που έχει τα ακόλουθα γνωρίσματα:  α) απόδοση της στιγμής και της παροντικότητάς της β) περιορισμός των λέξεων στο ελάχιστο γ) αφηγηματική και λεκτική ακρίβεια δ) πυκνότητα νοημάτων. Μπορείτε να τα αναγνωρίσετε στο συγκεκριμένο μπονζάι (100 - 200 λέξεις); (Μονάδες 15)
5. Ποιος αφηγείται την ιστορία; Συμμετέχει ή δε συμμετέχει σε όσα αφηγείται; Τι επιδιώκει, πιστεύετε, ο συγγραφέας με την επιλογή του συγκεκριμένου τύπου αφηγητή (100 - 200 λέξεις);(Μονάδες 15) 
6. Με ποιο τρόπο ο τίτλος του διηγήματος σχετίζεται με το κέντρικό του θέμα; Να γράψετε την άποψή σας σε ένα κείμενο 100 - 200 λέξεων. (Μονάδες 15)
7. Ο ήρωας είναι συγγραφέας. Υποθέστε ότι βρίσκεστε στη θέση του και γράφετε ένα δικό σας σύντομο κείμενο (ένα δικό σας μικροδιήγημα - μπονζάι) σε πρώτο ενικό πρόσωπο, στο οποίο θα εκφράζετε τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις κ.ά που προκάλεσε το άδοξο τέλος της διαδικτυακής σας φιλίας (100 - 200 λέξεις).(Μονάδες 15)

❃ 

Σακαλής Γρηγόρης:

Ο Γρηγόρης Σακαλής γεννήθηκε και ζει στο Στενήμαχο Νάουσας. Σπούδασε Νομικά στο ΑΠΘ. Έχει εκδώσει τις συλλογές «Κίβδηλος Καιρός» το 2008 και «Θαμμένος στην Άμμο» το 2010, από τις εκδόσεις Πλανόδιον, και τη συλλογή «Πορεία στη γύμνια», Bookstars 2013. Έχει συμμετάσχει σε ανθολογία των εκδόσεων Ενδυμίων το 2012. Επόμενή του δουλειά η συλλογή διηγημάτων «Ιστορίες ενός παραμυθά» σε μορφή e-book από την Easywriter.gr. Το Δεκέμβριο του 2015 κυκλοφόρησε η ποιητική του συλλογή «Κυτίο Κρυφών Ονείρων», από τις εκδόσεις Ενδυμίων. Συνεργάζεται με λογοτεχνικά περιοδικά.

  

Ν. ΓΛΩΣΣΑ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ

ΕΝΟΤΗΤΑ: Επικοινωνία

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Εικονικός κόσμος, πραγματικές συμπεριφορές

Εισαγωγικό σημείωμα
   Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο των Ν. Christakis & J. Fowler «Συνδεδεμένοι. Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων και πώς αυτά διαμορφώνουν τη ζωή μας». Ένα βιβλίο στο οποίο, κατά το σχόλιο του Καθηγητή Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις Ed Diener, «οι συγγραφείς χρησιμοποιούν τα πρωτοποριακά ευρήματά τους σχετικά με τα κοινωνικά δίκτυα για να κατανοήσουν όχι μόνο τις κοινωνικές σχέσεις, αλλά και τις δυνάμεις που διαμορφώνουν τον κόσμο μας».

Κείμενο
   [...] Επί χιλιάδες χρόνια, οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις χτίζονταν αποκλειστικά και μόνο πάνω στην άμεση, τη διαπροσωπική επικοινωνία. Αλλά αυτό το άλλαξε η τεχνολογία, με την εφεύρεση τρόπων μετάδοσης των πληροφοριών (καμπάνες εκκλησιών, σήματα καπνού, βιβλία, τηλεβόες, ραδιόφωνο, τηλεόραση) και τρόπων εξ αποστάσεως επικοινωνίας από άτομο σε άτομο (γράμματα, τηλεγραφήματα, τηλεφωνήματα). Σήμερα, εκτός από την εντυπωσιακή προοπτική της κατοίκησης εικονικών κόσμων, καταπιανόμαστε και με άλλους τρόπους επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης, που ήδη θεωρούνται καινοτόμοι, αν και στην πραγματικότητα είναι άκρως εντυπωσιακοί: στέλνουμε σύντομα μηνύματα από το κινητό τηλέφωνο και το Twitter, χρησιμοποιούμε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τις υπηρεσίες παρουσίας και μηνυμάτων, γράφουμε σε ιστολόγια, ψάχνουμε στο Google, βλέπουμε βίντεο στο YouTube και δημιουργούμε επαφές στο Facebook, κάνοντας χρήση τεχνολογιών που δεν υπήρχαν πριν λίγα χρόνια. Εντούτοις ορισμένα πράγματα δεν τα αλλάζει η τεχνολογία.
   Η εφεύρεση κάθε νέας μεθόδου επικοινωνίας έχει συνεισφέρει σε έναν προβληματισμό που αναπτύσσεται εδώ και αιώνες σχετικά με το πώς η τεχνολογία επηρεάζει την κοινότητα. Οι απαισιόδοξοι έχουν εκφράσει την ανησυχία τους ότι οι νέοι τρόποι επικοινωνίας μπορούν να αποδυναμώσουν τους παραδοσιακούς τρόπους με τους οποίους έρχονται σε επαφή οι άνθρωποι, κάνοντάς τους να απομακρυνθούν από ένα ολόκληρο φάσμα προσωπικών αλληλεπιδράσεων με τους άλλους, που, σε παλαιότερες εποχές, ήταν ένα αναγκαίο και φυσιολογικό κομμάτι της ζωής μας. Οι αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι τέτοιου είδους τεχνολογίες απλώς αυξάνουν, επεκτείνουν και συμπληρώνουν τους παραδοσιακούς τρόπους με τους οποίους συνδέονται οι άνθρωποι.
   Στην περίπτωση του Διαδικτύου, συγκεκριμένα, οι υπέρμαχοί του έχουν υποστηρίξει ότι οι σχέσεις που αναπτύσσονται στο Διαδίκτυο δεν περιορίζονται από τη γεωγραφία και, ενδεχομένως, από ορισμένους δυσάρεστους παράγοντες σχετιζόμενους με τη ντροπαλότητα ή τις διακρίσεις. Επιπλέον, έχουν τονίσει το όφελος που προέρχεται από το είδος των ανώνυμων αλληλεπιδράσεων ευρείας κλίμακας, οι οποίες είναι πολύ δύσκολο να οργανωθούν στον πραγματικό κόσμο. Αντί να έχουμε προσωπικούς δεσμούς με μικρό αριθμό ανθρώπων, έχουμε πιο χαλαρούς δεσμούς με εκατοντάδες ή χιλιάδες ανθρώπους. Αντί απλώς να γνωρίζουμε τους φίλους μας, ίσως και τους φίλους των φίλων μας, μπορούμε να κοιτάξουμε πέρα από τον κοινωνικό μας ορίζοντα και να δούμε ακόμη και σχηματικές απεικονίσεις της θέσης που κατέχουμε σε ένα ευρύ, παγκόσμιο κοινωνικό δίκτυο.
   Ωστόσο, οι νέες τεχνολογίες –είτε πρόκειται για διαδικτυακά παιχνίδια πολλαπλών παικτών, όπως το «World of Warcraft» ή το «Second Life», είτε για ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook ή το MySpace, είτε για ιστοσελίδες πληροφοριών όπως το YouTube, η Wikipedia ή το eBay, είτε για ιστοσελίδες δημιουργίας νέων σχέσεων, όπως το Match.com ή το eHarmony– απλώς κάνουν πραγματικότητα την αρχέγονη προδιάθεσή μας να συνδεόμαστε με άλλους ανθρώπους, ακόμη και αν αυτό γίνεται με ηλεκτρόνια που ταξιδεύουν στον κυβερνοχώρο παρά με τον παραδοσιακό τρόπο συζήτησης. Μολονότι τα ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα μπορεί να είναι αφηρημένα, μεγάλα, πολύπλοκα και υπερμοντέρνα, αντικατοπτρίζουν επίσης παγκόσμιες και θεμελιώδεις ανθρώπινες τάσεις που αναδύθηκαν στο προϊστορικό παρελθόν μας, όταν λέγαμε ιστορίες ο ένας στον άλλον καθισμένοι γύρω από τη φωτιά στην αφρικανική σαβάνα. Ακόμη και οι εκπληκτικές καινοτομίες στην τεχνολογία της επικοινωνίας, όπως ο έντυπος Τύπος, το τηλέφωνο και το Διαδίκτυο, δεν μας απομακρύνουν από αυτό το παρελθόν, αλλά μας φέρνουν πιο κοντά του.

Christakis, N. & Fowler, J. (2010). Συνδεδεμένοι. Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων και πώς αυτά διαμορφώνουν τη ζωή μας. Μτφ. Δ. Ξυγαλατά και Ν. Ρουμπέκα. Αθήνα: Κάτοπτρο.

(Γ' ΓΕΛ. - Δίκτυα Κειμένων - Φάκελος Υλικού - Νεοελληνική Γλώσσα)

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Κοινωνικά δίκτυα, τα συν και τα πλην

   Είναι γεγονός αναμφίβολο ότι η κοινωνική δικτύωση αποτελεί έναν νέο τρόπο επικοινωνίας ευρύτατα διαδεδομένο, μια συνδετική δυναμική η οποία παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις.

   Επί δεκαετίες ο άνθρωπος αναζητούσε τρόπους να αλλάξει την προσωπική του οπτική σε ό,τι αφορούσε στις κοινωνικές του σχέσεις και το διαδίκτυο στάθηκε το προσφορότερο έδαφος για κάτι τέτοιο, παρέχοντας τεράστιους ιστούς.
   Σημαντικό είναι να δούμε κατά πόσο και σε ποιο βαθμό τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να γίνουν πόλοι έλξης μεταξύ των ανθρώπων, για ποιους λόγους κάποιος συμμετέχει σε αυτά, ποιοι δεσμοί συνεργασίας αναπτύσσονται διαδικτυακά και τέλος πόσο επηρεάζεται ο ατομικός αυτοπροσδιορισμός, όταν λειτουργεί ως μέλος ενός ευρύτερου οργανισμού που διαρκώς αλλάζει και παίρνει γιγαντιαίες διαστάσεις.
   Οι δεσμοί που αναπτύσσονται στους κοινωνικούς ιστούς, δεσμοί πάντα διαφορετικής φύσης, οικογενειακής, επαγγελματικής ή φιλικής, συνδέουν ομάδες ατόμων με διαφορετικά συναισθήματα, πολιτικές πεποιθήσεις, οικονομική κατάσταση, εξέλιξη και πορεία. Μπορούν να λειτουργήσουν ως αγωγοί ιδεών, αλτρουιστικών πράξεων, σκέψεων, επιθυμιών, καθώς είναι ικανοί να προσδώσουν στον διαφορετικό ορίζοντα ενός άλλου ανάλογες αξίες και να πυροδοτήσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις.
   Οι βασικοί κανόνες λειτουργίας ενός κοινωνικού δικτύου είναι η σύνδεση, ο δεδομένος και προαπαιτούμενος δεσμός ανάμεσα στα μέλη μιας ομάδας και η μετάδοση μιας πληροφορίας, η οποία σχετίζεται κυρίως με την ταχύτητα και την αμεσότητα.
   Η ανθρώπινη αλληλεπίδραση, ο γρήγορος συντονισμός συναισθημάτων, η ικανότητα της μαζικής αντίδρασης μπορούν να πάρουν επιδημικές διαστάσεις μέσα στο διαδίκτυο και να φορτίσουν ή να αποφορτίσουν ανάλογα μια συγκεκριμένη αντίδραση, είτε θετική είναι αυτή είτε αρνητική.
   Ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζεται από τα κοινωνικά δίκτυα είναι το προσωπικό συναίσθημα της ικανοποίησης που πηγάζει από το γεγονός ότι  υπάρχουν «δίπλα» μας άλλοι άνθρωποι, υπάρχουν «φίλοι».  Εικονικοί έστω αλλά ωστόσο φίλοι.  Είναι γεγονός ότι ο άνθρωπος μοιράζεται το εγγενές γνώρισμα της επιζήτησης κοινωνικών σχέσεων, επομένως είναι δεδομένη η ευχαρίστηση που νιώθει στον εικονικό, έστω, κόσμο της φιλίας που αναπτύσσει ο ίδιος μέσα σε ένα πολυοργανικό σώμα όπως είναι κάποιο κοινωνικό δίκτυο.
   Στον αντίποδα αυτής της πραγματικότητας που η εικονική διασύνδεση δημιουργεί υπάρχει πάντα το τεράστιο κοινωνικό φαινόμενο των ημερών, το φαινόμενο της μοναξιάς. Η βασική ανάγκη για οικειότητα και κοινωνία σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων και η σύγχρονη αστική κυρίως μοναξιά λειτουργούν ως προωθητική δύναμη διασύνδεσης. Τα άτομα με πολλούς εικονικούς φίλους νιώθουν μειωμένο αυτό το συναίσθημα μια και η εγγύτητα τροφοδοτείται συνεχώς και είναι σαφές ότι ο μοναχικός άνθρωπος τείνει να προσδεθεί πιο σφιχτά στα δίκτυα κοινωνικής διασύνδεσης, περιορίζοντας ταυτόχρονα και άλλες ψυχολογικές καταστάσεις όπως είναι το άγχος, η απόρριψη, ο θυμός, η θλίψη, η κατάθλιψη.
   Τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να προσφέρουν ένα εντυπωσιακό ταξίδι στην κατανόηση μιας ύπαρξης, καθώς η κοινωνική φύση ενός ανθρώπου μπορεί να φανερώσει σημαντικές παραμέτρους γι αυτόν. Η πανοραμική οπτική των κοινωνικών σχέσεων μπορεί να γίνει η προϋποθετική αρχή της κατανόησης όλων των συμπεριφορών ενός ατόμου, μιας ομάδας, μιας κοινωνικής τάξης ή ακόμη και ενός  κινήματος και το διαδίκτυο να αποκτήσει έτσι έναν αναπάντεχο ρόλο στις πτυχές της κοινωνικής δικτυακής ανασύνδεσης.
   Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι παράλληλα μπορούν να εκδηλωθούν αρνητικές πρακτικές συσπείρωσης. Οι άνθρωποι με τους οποίους μπορεί να έρθει κανείς σε επαφή μπορεί να δρουν ανταγωνιστικά ή να υπαγορεύουν βίαιες και ακραίες συμπεριφορές.
   Θα πρέπει λοιπόν να γνωρίζει και να αναγνωρίζει ταυτόχρονα κάποιος όλες εκείνες τις συμβολικές κοινωνικές λειτουργίες που μπορεί ένα μέσο όπως είναι το κοινωνικό δίκτυο να έχει και με αυτές να επηρεάζει τις κοινωνικές ομάδες δικτύωσης.
    Τα κοινωνικά δίκτυα είναι πολύπλοκοι, πολυεπίπεδοι και πολεστιακοί οργανισμοί, οι οποίοι ολοζώντανα εξελίσσονται, διογκώνονται, αναπροσαρμόζονται ή περιορίζονται.  Μπορούν να χρησιμοποιηθούν θετικά ή αρνητικά και ο βαθμός στον οποίο θα επηρεάσουν την πορεία μας αποτελεί τον δείκτη πολιτισμού της κοινωνίας μέσα στην οποία αναπτύσσονται. Συχνά ο άνθρωπος συνδεδεμένος σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο στερείται αναγκαστικά ένα μέρος της ατομικότητάς του. Τα δίκτυα επηρεάζουν συμπεριφορές, μειώνουν την ατομική σημασία προς χάριν της ομαδικής, μπορούν να γίνουν φορείς μετάδοσης συμπεριφορών με επιδημικές διαστάσεις, ακόμη και να θέσουν περιορισμούς στην εξάπλωση μιας συγκεκριμένης ιδέας, λειτουργώντας προπαγανδιστικά ή προβοκατόρικα. Είναι ιδιαίτερης σημασίας άλλωστε να έχουμε πάντα υπ’ όψιν μας ότι τα κοινωνικά δίκτυα  παρουσιάζουν ένα είδος νοημοσύνης και μπορούν πολύ εύκολα να κατανοούν τη συλλογικότητα και πιθανώς να τη χειραγωγούν, υπαγορεύοντας μαζικές συμπεριφορές.
   Η μεγάλη πρόκληση για όλους μας είναι να βρούμε τη χρυσή τομή ανάμεσα στην ατομική και συνδεδεμένη σε κάποιο δίκτυο συμπεριφορά, κατανοώντας ότι πρόκειται για ένα μέσο και όπως συμβαίνει σε όλα τα μέσα τα οφέλη ή οι επιβλαβείς συνέπειες έγκεινται στην προσωπική μας προσέγγιση και χρήση.

Τέσυ Μπάιλα (2012)

Δημοσιεύτηκε στο Διαδίκτυο, Τhink Free, Opinion Magazine: https://www.thinkfree.gr/%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CF%84%CF%85%CE%B1-%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%85%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%BB%CE%B7%CE%BD/

 

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α' 

1) Να παρουσιάσετε σε μια παράγραφο 50 - 60 λέξεων τις απόψεις των απαισιόδοξων και των αισιόδοξων σχετικά με την επίδραση που ασκεί το διαδίκτυο στους παραδοσιακούς τρόπους επικοινωνίας (Κείμενο 1). (Μονάδες 15) 

2) Να παρουσιάσετε περιληπτικά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των κοινωνικών δικτύων, που αναφέρονται στο Κείμενο 2 (80 - 100 λέξεις). (Μονάδες 15)

  

ΘΕΜΑ Β'

1) Να επιβεβαιώσετε ή να διαψεύσετε τους ακόλουθους ισχυρισμούς που αναφέρονται στα Κείμενα 1 και 2. Να αιτιολογήσετε κάθε επιλογή σας σε μια σύντομη παράγραφο, παραπέμποντας και στα αντίστοιχα σημεία κειμένων. (Μονάδες 5 Χ 3 = 15 )

1. Πολλοί τάσσονται κατά του διαδικτύου και των νέων τρόπων επικοινωνίας, γιατί θεωρούν ότι απομακρύνουν τους ανθρώπους από πολλές προσωπικές αλληλεπιδράσεις (Κείμενο 1). ΣΩΣΤΟ     ΛΑΘΟΣ
2. Οι χαλαροί δεσμοί επικοινωνίας που αναπτύσσονται μέσω των κοινωνικών δικτύων με πάρα πολλούς και συνήθως άγνωστους ανθρώπους λειτουργούν εις βάρος της ανθρώπινης επαφής, αφού τα άτομα παύουν να την επιζητούν (Κείμενο 1). ΣΩΣΤΟ     ΛΑΘΟΣ
3. Η απόκτηση φίλων -έστω και εικονικών- μέσω των κοινωνικών δικτύων προκαλεί σε πολλούς ανθρώπους αισθήματα ικανοποίησης (Κείμενο 2).   ΣΩΣΤΟ     ΛΑΘΟΣ
4. Το αίσθημα της μοναξιάς του σύγχρονου ανθρώπου γίνεται εντονότερο εξαιτίας των κοινωνικών δικτύων, αφού περιορίζεται η διάθεση για ανθρώπινη επαφή (Κείμενο 2).  ΣΩΣΤΟ     ΛΑΘΟΣ
5. Συχνά οι άνθρωποι, που είναι συνδεδεμένοι στα κοινωνικά δίκτυα, μπορεί να στερηθούν αναγκαστικά ένα μέρος της ατομικότητάς τους (Κείμενο 2).  ΣΩΣΤΟ     ΛΑΘΟΣ

2) Με ποια επιχειρήματα οι υπέρμαχοι του διαδικτύου, σύμφωνα με το Κείμενο 1, τεκμηριώνουν την άποψή τους ότι οι νέες μορφές επικοινωνίας δε βλάπτουν τις ανθρώπινες σχέσεις; (Μονάδες 15)
3) Πού αποδίδει ο συντάκτης του Κειμένου 1 την τάση του ανθρώπου να αναζητά νέους τρόπους μετάδοσης πληροφοριών; Ανήκει, κατά τη γνώμη σας, στους απαισιόδοξους ή στους υπέρμαχους των νέων τεχνολογιών; (Μονάδες 15)

4) Για ποιο λόγο πιστεύετε ότι ο συντάκτης του Κειμένου 1 παραθέτει σημαντικό αριθμό μέσων κοινωνικής δικτύωσης και μάλιστα με τη χρήση ξένων λέξεων; Ποιο ύφος προσδίδουν αυτές οι λέξεις στο κείμενο; (Μονάδες 10)

5) Γιατί ο συντάκτης του κειμένου 1 κάνει συχνή αναφορά στους τρόπους, με τους οποίους γινόταν η επικοινωνία στο παρελθόν; (Μονάδες 15)
6) α) Να εντοπίσετε τις διαρθρωτικές λέξεις - φράσεις στην τρίτη (3) παράγραφο του Κειμένου 1 και να προσδιορίσετε τη νοηματική σχέση που δηλώνουν. (Μονάδες 5)
     β) Να ξαναγράψετε τις φράσεις που ακολουθούν αντικαθιστώντας κάθε υπογραμμισμένη λέξη με μια άλλη, σημασιολογικά ισοδύναμη: (Μονάδες 5)

•  Σήμερα, εκτός από την εντυπωσιακή προοπτική της κατοίκησης εικονικών κόσμων, καταπιανόμαστε και με άλλους τρόπους επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης.
• Οι απαισιόδοξοι έχουν εκφράσει την ανησυχία τους ότι οι νέοι τρόποι επικοινωνίας μπορούν να αποδυναμώσουν τους παραδοσιακούς τρόπους με τους οποίους έρχονται σε επαφή οι άνθρωποι.
• Οι υπέρμαχοι του Διαδικτύου έχουν υποστηρίξει ότι οι σχέσεις που αναπτύσσονται στο Διαδίκτυο δεν περιορίζονται από τη γεωγραφία.
• Τα ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα αντικατοπτρίζουν παγκόσμιες και θεμελιώδεις ανθρώπινες τάσεις.

7) Πώς ερμηνεύετε τη φράση του Κειμένου 2: «Τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να προσφέρουν ένα εντυπωσιακό ταξίδι στην κατανόηση μιας ύπαρξης, καθώς η κοινωνική φύση ενός ανθρώπου μπορεί να φανερώσει σημαντικές παραμέτρους γι αυτόν; (Μονάδες 10)

8) Ποιο ρόλο παίζει το διαδίκτυο, σύμφωνα με τη συντάκτρια του Κειμένου 2, στο τεράστιο σύγχρονο κοινωνικό φαινόμενο της μοναξιάς; Με ποια επιχειρήματα υποστηρίζει τη θέση της; (Μονάδες 15)

9) Να εντοπίσετε δύο σημεία του Κειμένου 2, στα οποία η αθρογράφος έχει επιλέξει μεταφορική χρήση της γλώσσας. Σε τι αποβλέπει με αυτήν; (Μονάδες 10) 
10) Να δικαιολογήσετε τη χρήση εισαγωγικών στις παρακάτω λέξεις/ φράσεις των Κειμένων 1 και 2: «World of Warcraft», «φίλοι». (Μονάδες 10)
11) Συσχετίζοντας τα Κείμενα 1 και 2, σε ποιο  κοινό συμπέρασμα πιστεύετε ότι καταλήγουν ως προς το θέμα της ανθρώπινης επικοινωνίας; Τα κοινωνικά δίκτυα τη διευρύνουν ή την παρεμποδίζουν; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας, αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα. (Μονάδες 15)

 ΘΕΜΑ Δ' (ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ) 

Επιχειρηματολογικό κείμενο - άρθρο αναρτημένο στην ιστοσελίδα του σχολείου 
Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου

Αποδέκτες: Ευρύ κοινό

ΘΕΜΑ: Οι τεχνολογίες διευκολύνουν την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων ή διαμορφώνουν άλλου είδους σχέσεις; Να εκφράσετε τη δική σας άποψη, αξιοποιώντας στοιχεία και από τα Κείμενα 1 και 2.  (Μονάδες 30)

 ❋

Επιχειρηματολογικό κείμενο - Ομιλία σε Ρητορικούς Αγώνες (Αντιλογίας)

Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου - εκπρόσωπος της ομάδας του Αντιλόγου

Αποδέκτες: η ομάδα του Λόγου, συμμαθητές, καθηγητές κλπ.

ΘΕΜΑ: Στην επιχειρηματολογία που ανέπτυξε η ομάδα του Λόγου, η οποία υποστήριξε ότι οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν προβλήματα στις ανθρώπινες σχέσεις και στην επικοινωνία εν γένει, να παρουσιάσετε τα αντεπιχειρήματά σας, ως υπέρμαχοι του διαδικτύου, λαμβάνοντας υπόψη και στοιχεία των κειμένων 1 και 2. (Μονάδες 30)

Πηγή: 
Γεωργιάδου Α. - Δεμερτζή Κ., Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, Γ' Λυκείου, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2019