Κείμενο 1
Τα ήθη των νέων
[...] (1) Οι νέοι αισθάνονται σφοδρές
επιθυμίες και μπορούν να εκπληρώσουν εκείνο που επιθυμούν. Από τις επιθυμίες πάλι
που σχετίζονται με το σώμα αισθάνονται κυρίως τις ερωτικές και δεν μπορούν να κυριαρχήσουν
επάνω τους. Είναι ευμετάβλητοι και γρήγορα χορταίνουν με κείνα που επιθύμησαν, και
γι' αυτό, ενώ δοκιμάζουν σφοδρές επιθυμίες, πολύ γρήγορα αδιαφορούν. Επειδή η θέλησή
τους, ενώ είναι έντονη δεν είναι ταυτόχρονα και μεγάλη – όπως συμβαίνει στον άρρωστο
με την πείνα και με τη δίψα. Έχουν ροπή προς την οργή, παραφέρονται εύκολα και ακολουθούν
εκείνο που αποφάσισαν πάνω στο θυμό τους, χωρίς να μπορούν να συγκρατηθούν. Και
τούτο, επειδή από εγωισμό δεν δέχονται την περιφρόνηση και αγανακτούν όταν νομίζουν
πως αδικούνται. Αγαπούν τις τιμές κι ακόμα πιο πολύ τη νίκη, επειδή τα νιάτα θέλουν
να υπερέχουν και η νίκη είναι ένα είδος υπεροχής. Αγαπούν αυτά τα δύο πιο πολύ παρά
το χρήμα ή –καλύτερα– δεν τους ενδιαφέρει το χρήμα ολότελα, επειδή ακόμα δεν έχουν
δοκιμάσει τι θα πει φτώχεια κι αυτό εκφράζει το γνωστό απόφθεγμα του Πιττακού για
τον Αμφιάραο.
«Μα εσύ δεν είχες ακόμα δοκιμάσει
τον έρωτα προς το χρήμα, πώς
λοιπόν τα χέρια σου ήταν έτοιμα
να αρπάξουν;».
τον έρωτα προς το χρήμα, πώς
λοιπόν τα χέρια σου ήταν έτοιμα
να αρπάξουν;».
(2) Οι
νέοι δεν έχουν κακές διαθέσεις. Είναι μάλλον καλοί, επειδή δεν είδαν ακόμη πολλά
παραδείγματα διεφθαρμένων ανθρώπων. Είναι ευκολόπιστοι, επειδή ακόμα δεν τους έχουν
εξαπατήσει συχνά. Είναι γεμάτοι ελπίδες, κι αυτό συμβαίνει επειδή η φύση τούς έχει
προικίσει με κάποιο είδος θέρμης, σαν εκείνη που νιώθουν αυτοί που έχουνε πιει πολύ
κρασί. Αλλά η ιδιότητά τους αυτή οφείλεται και στο ότι δεν έχουν δοκιμάσει πολλές
αποτυχίες. Ζούνε κυρίως με την ελπίδα, επειδή η ελπίδα αφορά το μέλλον ενώ η ανάμνηση
είναι παρελθόν. Και για τους νέους το μέλλον είναι μεγάλο ενώ το παρελθόν μικρό.
Αλήθεια, στην αρχή της ύπαρξης δεν μπορεί να υπάρξει καμιά ανάμνηση, ενώ όλες οι
ελπίδες επιτρέπονται. Και γι' αυτό το λόγο εύκολα εξαπατώνται, επειδή και εύκολα
σχηματίζουν ελπίδες. Και επειδή ρέπουν προς την οργή και προς την ελπίδα, είναι
γενναίοι επειδή η μια ιδιότητά τους συντελεί στο να μη φοβούνται, ενώ η άλλη τους
δίνει θάρρος. Αλήθεια, κανένας δεν φοβάται όταν είναι θυμωμένος, ενώ η ελπίδα της
επιτυχίας μας κάνει θαρραλέους. Είναι ντροπαλοί, επειδή ξέρουν μόνο εκείνα που έχουν
διδαχθεί σύμφωνα με τους νόμους και δεν υποθέτουν πως υπάρχουν κι άλλα ευχάριστα
πράγματα. Είναι μεγαλόψυχοι, επειδή δεν τους ταπείνωσε ακόμα ο αγώνας της ζωής,
ούτε δοκίμασαν ανάγκες. Εξάλλου όποιος πιστεύει πως είναι άξιος μεγάλων πραγμάτων
είναι και μεγαλόψυχος. Αυτό όμως το πιστεύουν όσοι έχουν πολλές ελπίδες.
(3) Προτιμούν να κάνουν ό,τι τους
φαίνεται ωραίο παρά ό,τι τους συμφέρει, επειδή οι πράξεις τους υπαγορεύονται πιο
πολύ από την καρδιά παρά από τον ψυχρό υπολογισμό· κι ενώ αυτός λογαριάζει
το συμφέρον, η αρετή λογαριάζει το ωραίο. Οι νέοι αγαπούν τους φίλους τους και τους
συντρόφους τους πιο πολύ, παρά όσοι βρίσκονται σε μεγαλύτερη ηλικία, και τούτο,
επειδή νιώθουν μεγάλη ευχαρίστηση να ζουν μαζί με τους άλλους και ακόμα δεν έχουν
αρχίσει να σχηματίζουν κρίσεις με βάση το συμφέρον τους για κανένα πράγμα, λοιπόν
ούτε και για τους φίλους τους. Όλα τα σφάλματά τους προέρχονται από την υπερβολή,
επειδή οι νέοι δεν τηρούν το λόγο του Χίλωνα (μηδέν άγαν). Αλήθεια, υπερβάλλουν
σε όλα. Αγαπούν υπερβολικά, μισούν υπερβολικά και το ίδιο συμβαίνει και για όλες
τις πράξεις τους. Πιστεύουν πως ξέρουν τα πάντα κι ανακατεύονται στα πάντα και γι'
αυτόν ακριβώς το λόγο είναι υπερβολικοί. Αν συμβεί να διαπράξουν κάποιο αδίκημα,
αυτό οφείλεται στην αυθάδεια και όχι σε κακία. Αισθάνονται εύκολα οίκτο, επειδή
θεωρούν όλους τους ανθρώπους απλούς και ενάρετους. Αλήθεια, κρίνουν τους άλλους
με τη δική τους αθωότητα και γι' αυτό πιστεύουν ότι, κάτι που παθαίνει κάποιος άλλος,
δεν αξίζει να το πάθει. Αγαπούν τα γέλια και γι' αυτό τους αρέσουν τα πειράγματα,
όπου με ευγένεια στρέφονται κατά των άλλων. [...]
Αριστοτέλης, «Ρητορική», Μετάφραση: Ηλίας Ηλιού. Ανακτήθηκε από το Διαδίκτυο: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C130/601/3949,17592/
Κείμενο 2
Τα ήθη των
γερόντων
[...] (1) Οι γεροντότεροι κι όσοι έχουν
περάσει πια την ανδρική ηλικία έχουν σχεδόν τον αντίθετο χαρακτήρα. Αλήθεια, επειδή
έχουν ζήσει πολλά χρόνια, επειδή έχουν εξαπατηθεί πολλές φορές, επειδή οι ίδιοι
έχουν κάνει πολλά σφάλματα κι επειδή οι περισσότερες πράξεις των ανθρώπων είναι
κακές, δεν είναι βέβαιοι για τίποτε, κι όχι μονάχα δεν κάνουν υπερβολές αλλά και
ενεργούν πάντοτε λιγότερο από ό,τι πρέπει. Πάντοτε λένε ό,τι νομίζουν, όχι ό,τι ξέρουν
καλά. Κι όταν τα λεγόμενά τους προκαλούν αντιρρήσεις, προσθέτουν πάντοτε «ίσως»,
«μπορεί». Εκφράζονται για όλα τα πράγματα μ' αυτό τον τρόπο και με κανένα δεν εκφράζονται
με βεβαιότητα. Έχουν κακό χαρακτήρα, επειδή το να υποπτεύεται κανείς για κάθε τι
δείχνει κακό χαρακτήρα. Και είναι καχύποπτοι, δεν πιστεύουν κανέναν και δεν πιστεύουν
γιατί έχουν πείρα. Για τον ίδιο λόγο ούτε σφοδρά αγαπούν ούτε σφοδρά μισούν, αλλά
σύμφωνα με το λόγο του Βία αγαπούν σαν να επρόκειτο την άλλη μέρα να μισήσουν και
μισούν σαν να επρόκειτο την άλλη μέρα να αγαπήσουν. Είναι μικρόψυχοι, επειδή τους
έχει ταπεινώσει ο αγώνας της ζωής, γιατί, αλήθεια, οι επιθυμίες τους δεν στρέφονται
προς τίποτα το μεγάλο και το ανώτερο, αλλά βλέπουν μόνο πώς θα το οικονομήσουν.
Είναι φιλοχρήματοι από τη μια, γιατί έχουν ανάγκη από το χρήμα, κι από την άλλη,
γιατί έχουν δοκιμάσει πόσο δύσκολο είναι να τ' αποκτήσει κανείς και πόσο εύκολο
να το χάσει. Είναι δειλοί και όλα τούς φοβίζουν, επειδή βρίσκονται σε ψυχική κατάσταση
εντελώς αντίθετη από εκείνη που έχουν οι νέοι. Αλήθεια, είναι ολότελα ψυχροί, ενώ
εκείνοι (νέοι) καθώς έχουμε πει, είναι θερμοί. Γι' αυτό τα γερατειά δημιουργούν
διάθεση για δειλία, επειδή και κείνος που φοβάται παγώνει.
(2) Αγαπούν
υπερβολικά τη ζωή τους και μάλιστα όσο βλέπουν ότι ζυγώνει το τέλος τους. Κι αυτό,
επειδή η επιθυμία αναφέρεται πάντοτε σε κείνο που δεν έχουμε και κυρίως επιθυμούμε
ό,τι μας λείπει. Αγαπούν το εαυτό τους πιο πολύ από ό,τι πρέπει –και αυτό είναι
ένα είδος μικροψυχίας. Η ζωή τους κανονίζεται σύμφωνα με το συμφέρον τους κι όχι
σύμφωνα με κείνο που είναι λεβέντικο. Κι αυτό συμβαίνει πιο πολύ απ' ό,τι πρέπει,
ακριβώς εξαιτίας της φιλαυτίας τους.
(3) Αλήθεια,
το συμφέρον είναι καλό για μας τους ίδιους, ενώ το ωραίο είναι αυτό το ίδιο καλό.
Δεν είναι ντροπαλοί, αλλά μάλλον ξεδιάντροποι κι αυτό συμβαίνει επειδή, καθώς αποβλέπουν
στο συμφέρον τους και όχι στο ωραίο, δεν ενδιαφέρονται για τη γνώμη των άλλων. Η
πείρα τους τούς δίδαξε να μην τρέφουν ελπίδες, επειδή τα περισσότερα πράγματα που
συμβαίνουν στον κόσμο είναι δυσάρεστα και η έκβασή τους είναι προς το χειρότερο.
Αλλά και η δειλία τους είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους δεν τρέφουν ελπίδες.
Ζουν πιο πολύ με την ανάμνηση παρά με την ελπίδα, επειδή η πολλή ζωή τους έχει περάσει
πια και δεν τους μένει παρά λίγη, και η ελπίδα στρέφεται προς το μέλλον, ενώ η ανάμνηση
προς τα περασμένα. Αυτή είναι και η αιτία της φλυαρίας τους.
(4) Αλήθεια, συνεχώς διηγούνται όσα
τους έχουν συμβεί, επειδή βρίσκουν ηδονή στην ανάμνησή τους. Ο θυμός τους είναι
έντονος όχι όμως και μεγάλος. Από τις επιθυμίες τους, άλλες τούς έχουν ολότελα
εγκαταλείψει κι άλλες είναι πολύ αδύνατες, κι έτσι, είτε δεν εκδηλώνουν καμιά επιθυμία,
είτε κι αν την εκδηλώσουν, δεν είναι σε θέση να την πραγματοποιήσουν. Έτσι επιδιώκουν
μόνο ό,τι μπορεί να τους φέρει κέρδος. Και γι' αυτό, όσοι έχουν φτάσει σ' αυτή την
ηλικία φαίνονται εγκρατείς. Επειδή οι επιθυμίες τούς έχουν εγκαταλείψει κι έχουν
υποδουλωθεί μόνο στο κέρδος. Τη ζωή τους ρυθμίζει ο υπολογισμός πιο πολύ παρά το
αίσθημα. Ο υπολογισμός όμως οδηγεί στο συμφέρον, ενώ το αίσθημα στην αρετή. Αν συμβεί
να διαπράξουν κάποιο αδίκημα, αυτό οφείλεται στον κακό τους χαρακτήρα και όχι σε
αυθάδεια. Και οι γέροι επίσης αισθάνονται οίκτο, όχι όμως για την ίδια αιτία που
τον αισθάνονται οι νέοι. Αλήθεια, οι νέοι δοκιμάζουν αυτό το αίσθημα από ανθρωπισμό,
από αδυναμία. Αυτό, αλήθεια, συντελεί στο να νομίζουν πως από τη μια στιγμή στην
άλλη πρόκειται να τους συμβεί κάτι κακό κι η ψυχική τους κατάσταση, καθώς είπαμε,
είναι κείνη που τους κάνει να δοκιμάζουν οίκτο και γι' αυτό συνεχώς γκρινιάζουν
και δεν τους αρέσουν ούτε τα αστεία ούτε τα γέλια. Επειδή ο γκρινιάρης είναι το
αντίθετο του εύθυμου ανθρώπου». [...]
Αριστοτέλης, «Ρητορική», Μετάφραση: Ηλίας Ηλιού. Ανακτήθηκε από το Διαδίκτυο: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C130/601/3949,17592/
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α':
1) Nα συνοψίσετε τις απόψεις του Αριστοτέλη σε σχέση με τη στάση που υιοθετούν οι νέοι (Κείμενο 1) απέναντι στους φίλους τους και γενικά απέναντι στους άλλους ανθρώπους (Μονάδες 15).
2) Να αποδώσετε συνοπτικά σε δύο περιόδους, δύο από τα χαρακτηριστικά που αποδίδει ο Αριστοτέλης στους νέους (Κείμενο 1) (Μονάδες 15).
3) Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο της τελευταίας παραγράφου (4ης) του Κειμένου 2 (60-80 λέξεις) (Μονάδες 15).
4) Να αποδώσετε περιληπτικά (50 - 70 λέξεις), δύο αρνητικά χαρακτηριστικά που, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, έχουν οι γέροι (Κείμενο 2) (Μονάδες 15).
ΘΕΜΑ Β':
1) Να ελέγξετε την ορθότητα ή το λάθος, σύμφωνα με το Κείμενο 1, των παρακάτω προτάσεων σημειώνοντας Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος). Να αιτιολογήσετε κάθε επιλογή σας σε μια σύντομη παράγραφο παραπέμποντας και στο κείμενο (Μονάδες 15).
α) Οι ερωτική επιθυμία επηρεάζει πολύ τη συμπεριφορά των νέων.
β) Οι νέοι οργίζονται εύκολα επειδή έχουν μειωμένο αίσθημα αυτοεκτίμησης.
γ) Η ελπίδα κάνει συχνά τους νέους διστακτικούς απέναντι στους κινδύνους, επειδή φοβούνται να δοκιμάσουν καινούργια πράγματα.
δ) Οι πράξεις των νέων υπαγορεύονται περισσότερο απ' την καρδιά και λιγότερο απ' το μυαλό.
ε) Τα αδικήματα που διαπράττουν οι νέοι οφείλονται σε αυθάδεια και όχι σε κακία.
2) Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη (Κείμενο 1) οι νέοι είναι ευκολόπιστοι. Πώς εκδηλώνεται αυτό το χαρακτηριστικό τους και πού μπορεί να οδηγήσει (Μονάδες 10);
3) «...κι ενώ αυτός (ο ψυχρός υπολογισμός) λογαριάζει το συμφέρον, η αρετή λογαριάζει το ωραίο» (Κείμενο 1). Να σχολιάσετε την παραπάνω άποψη σε μια παράγραφο 100 περίπου λέξεων (Μονάδες 10).
4) Πώς κρίνετε τη στάση του Αριστοτέλη (Κείμενο 1) απέναντι στους νέους; Είναι επιεικής μαζί τους ή επικριτικός; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο (Μονάδες 15).
5) Να επιλέξετε δυο χαρακτηριστικά των νέων -απ' αυτά που τους αποδίδει ο Αριστοτέλης στο Κείμενο 1- και να τα αναπτύξετε με αιτιολόγηση (Μονάδες 10).
6) Να σχολιάσετε την επιλογή του γ' πληθυντικού προσώπου απ' τον Αριστοτέλη στο Κείμενο 1 (Μονάδες 10).
7) Ποιους τρόπους πειθούς χρησιμοποιεί ο Αριστοτέλης στο Κείμενο 1 για να πείσει τους αναγνώστες του; Να αναφέρετε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα απ' τον καθένα (Μονάδες 10).
8) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά απ' τις ακόλουθες λέξεις, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία που έχουν στο κείμενο (Μονάδες 15).
α) Οι νέοι αισθάνονται σφοδρές επιθυμίες και μπορούν να εκπληρώσουν εκείνο που επιθυμούν.
β) ... δεν έχουν δοκιμάσει τι θα πει φτώχεια...
γ) Και γι' αυτό το λόγο εύκολα εξαπατώνται, επειδή και εύκολα σχηματίζουν ελπίδες.
δ) Όλα τα σφάλματά τους προέρχονται από την υπερβολή...
9) Να ελέγξετε την ορθότητα ή το λάθος, σύμφωνα με το Κείμενο 2, των παρακάτω προτάσεων σημειώνοντας Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος). Να αιτιολογήσετε κάθε επιλογή σας σε μια σύντομη παράγραφο παραπέμποντας και στο κείμενο (Μονάδες 15).
1) Nα συνοψίσετε τις απόψεις του Αριστοτέλη σε σχέση με τη στάση που υιοθετούν οι νέοι (Κείμενο 1) απέναντι στους φίλους τους και γενικά απέναντι στους άλλους ανθρώπους (Μονάδες 15).
2) Να αποδώσετε συνοπτικά σε δύο περιόδους, δύο από τα χαρακτηριστικά που αποδίδει ο Αριστοτέλης στους νέους (Κείμενο 1) (Μονάδες 15).
3) Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο της τελευταίας παραγράφου (4ης) του Κειμένου 2 (60-80 λέξεις) (Μονάδες 15).
4) Να αποδώσετε περιληπτικά (50 - 70 λέξεις), δύο αρνητικά χαρακτηριστικά που, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, έχουν οι γέροι (Κείμενο 2) (Μονάδες 15).
ΘΕΜΑ Β':
1) Να ελέγξετε την ορθότητα ή το λάθος, σύμφωνα με το Κείμενο 1, των παρακάτω προτάσεων σημειώνοντας Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος). Να αιτιολογήσετε κάθε επιλογή σας σε μια σύντομη παράγραφο παραπέμποντας και στο κείμενο (Μονάδες 15).
α) Οι ερωτική επιθυμία επηρεάζει πολύ τη συμπεριφορά των νέων.
β) Οι νέοι οργίζονται εύκολα επειδή έχουν μειωμένο αίσθημα αυτοεκτίμησης.
γ) Η ελπίδα κάνει συχνά τους νέους διστακτικούς απέναντι στους κινδύνους, επειδή φοβούνται να δοκιμάσουν καινούργια πράγματα.
δ) Οι πράξεις των νέων υπαγορεύονται περισσότερο απ' την καρδιά και λιγότερο απ' το μυαλό.
ε) Τα αδικήματα που διαπράττουν οι νέοι οφείλονται σε αυθάδεια και όχι σε κακία.
2) Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη (Κείμενο 1) οι νέοι είναι ευκολόπιστοι. Πώς εκδηλώνεται αυτό το χαρακτηριστικό τους και πού μπορεί να οδηγήσει (Μονάδες 10);
3) «...κι ενώ αυτός (ο ψυχρός υπολογισμός) λογαριάζει το συμφέρον, η αρετή λογαριάζει το ωραίο» (Κείμενο 1). Να σχολιάσετε την παραπάνω άποψη σε μια παράγραφο 100 περίπου λέξεων (Μονάδες 10).
4) Πώς κρίνετε τη στάση του Αριστοτέλη (Κείμενο 1) απέναντι στους νέους; Είναι επιεικής μαζί τους ή επικριτικός; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο (Μονάδες 15).
5) Να επιλέξετε δυο χαρακτηριστικά των νέων -απ' αυτά που τους αποδίδει ο Αριστοτέλης στο Κείμενο 1- και να τα αναπτύξετε με αιτιολόγηση (Μονάδες 10).
6) Να σχολιάσετε την επιλογή του γ' πληθυντικού προσώπου απ' τον Αριστοτέλη στο Κείμενο 1 (Μονάδες 10).
7) Ποιους τρόπους πειθούς χρησιμοποιεί ο Αριστοτέλης στο Κείμενο 1 για να πείσει τους αναγνώστες του; Να αναφέρετε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα απ' τον καθένα (Μονάδες 10).
8) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά απ' τις ακόλουθες λέξεις, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία που έχουν στο κείμενο (Μονάδες 15).
α) Οι νέοι αισθάνονται σφοδρές επιθυμίες και μπορούν να εκπληρώσουν εκείνο που επιθυμούν.
β) ... δεν έχουν δοκιμάσει τι θα πει φτώχεια...
γ) Και γι' αυτό το λόγο εύκολα εξαπατώνται, επειδή και εύκολα σχηματίζουν ελπίδες.
δ) Όλα τα σφάλματά τους προέρχονται από την υπερβολή...
9) Να ελέγξετε την ορθότητα ή το λάθος, σύμφωνα με το Κείμενο 2, των παρακάτω προτάσεων σημειώνοντας Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος). Να αιτιολογήσετε κάθε επιλογή σας σε μια σύντομη παράγραφο παραπέμποντας και στο κείμενο (Μονάδες 15).
α) Ένα βασικό χαρακτηριστικό της γεροντικής ηλικίας είναι η αβεβαιότητα.
β) Ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι οι γεροντότεροι έχουν κακό χαρακτήρα, επειδή δεν παραδέχονται τα σφάλματά τους.
γ) Το γεγονός ότι έχουν δυσκολευτεί στην απόκτηση του χρήματος κάνει τους γέρους να είναι φιλοχρήματοι.
δ) Η δειλία είναι ένας από τους λόγους που κάνει τους γέρους να μην τρέφουν ελπίδες για το μέλλον.
ε) Η ζωή των γέρων ρυθμίζεται κυρίως από τα αισθήματα, καθώς νιώθουν ευάλωτοι, επειδή πλησιάζουν προς το τέλος του βίου τους.
10) Για ποιους λόγους οι γέροι, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη (Κείμενο 2), χαρακτηρίζονται από έλλειψη σιγουριάς και αβεβαιότητα; Να απαντήσετε σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων με τη μέθοδο της διαίρεσης (Μονάδες 10).
11) Ποιοι λόγοι, σύμφωνα με το Κείμενο 2, οδηγούν τους μεγαλύτερους σε ηλικία ν' αγαπούν το χρήμα; Να απαντήσετε σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων με τη μέθοδο του αιτίου-αποτελέσματος (Μονάδες 10).
12) Πολλοί αιώνες χωρίζουν την εποχή μας από την εποχή που έζησε ο Αριστοτέλης. Μελετώντας το Κείμενο 2, νομίζετε πως ισχύουν και σήμερα όσα υποστηρίζει ο Αριστοτέλης για τους γέρους; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας (Μονάδες 10).
13) Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της 2ης παραγράφου του Κειμένου 2. Γιατί νομίζετε ότι ο συγγραφέας επέλεξε τον συγκεκριμένο τρόπο (Μονάδες 10);
14) Να αποδώσετε με ισοδύναμες νοηματικά λέξεις ή φράσεις τα υπογραμμισμένα σημεία από το Κείμενο 2 όπου ο λόγος χρησιμοποιείται μεταφορικά (Μονάδες 10).
α) «Για τον ίδιο λόγο ούτε σφοδρά αγαπούν ούτε σφοδρά μισούν...»
β) «Είναι μικρόψυχοι, επειδή τους
έχει ταπεινώσει ο αγώνας της ζωής...»
γ) «Η
πείρα τους τούς δίδαξε να μην τρέφουν ελπίδες...»
δ) «η ελπίδα στρέφεται προς το μέλλον...»
ε) «Επειδή οι επιθυμίες τούς έχουν εγκαταλείψει κι έχουν
υποδουλωθεί μόνο στο κέρδος...»
15) Ποια στάση υιοθετεί ο Αριστοτέλης απέναντι στους νέους και τους γέρους; Να συγκρίνετε τη στάση του αυτή και να καταγράψετε τις όποιες διαφοροποιήσεις υπάρχουν, τεκμηριώνοντας την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο (Μονάδες 15).
ΘΕΜΑ Δ': (ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ)
Επιχειρηματολογικό κείμενο: 'Αρθρο στην ιστοσελίδα του σχολείου
Ρόλος: Μαθητής Λυκείου
Αποδέκτης: Ευρύτερο κοινό
ΘΕΜΑ: Πολλοί μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι μιλούν επικριτικά για τους νέους, παρουσιάζοντάς τους να μην έχουν όραμα για το μέλλον, να έχουν ελλιπείς γνώσεις και να περνούν τις ώρες τους μπροστά σ' έναν υπολογιστή. Λαμβάνοντας υπόψη και τα κείμενα του Αριστοτέλη, στο άρθρο σας: α) να δικαιολογήσετε τη στάση σας -τη δική σας και των συνομηλίκων σας- για όλα όσα σας κατηγορούν, β) να αναφερθείτε στο δικό σας "όραμα" για το μέλλον (350 - 400 λέξεις) (Μονάδες 30).
✼
Επιχειρηματολογικό κείμενο: Ομιλία σε ημερίδα που διοργανώνει το σχολείο σας με θέμα «Αδιέξοδο στις σχέσεις γονέων και παιδιών;»
Ρόλος: Μαθητής Λυκείου
Αποδέκτες: Μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικοί, εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας.
ΘΕΜΑ: Λαμβάνοντας υπόψη και τα κείμενα του Αριστοτέλη, στην ομιλία σας: α) να αναφέρετε τους βασικότερους λόγους για τους οποίους υπάρχουν συγκρούσεις στις σχέσεις των νέων με τους μεγαλύτερους, β) να προτείνετε τρόπους για να βελτιωθούν οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο γενιές (350 - 400 λέξεις) (Μονάδες 30).
