Κείμενο 1
Η αλλοτρίωση του καταναλωτισμού
Σήμερα ο άνθρωπος των βιομηχανικών κοινωνιών ζει τον εαυτό του και τους άλλους όπως ζει τα πράγματα, τα αντικείμενα, απλώς με τις αισθήσεις και με το νου, αλλά σύγχρονα χωρίς καμιά καρποφόρα σχέση προς τον εαυτό του και το περιβάλλον, γιατί έχει αλλοτριώσει τον εαυτό του. Δεν τον αισθάνεται σαν κέντρο και δημιουργό της τεχνικής του κατασκευής, του κατασκευάσματός του, παρά σαν υπηρέτη του. Όσο πιο πελώριες είναι οι δυνάμεις που έχει αποδεσμεύσει ο άνθρωπος, τόσο και πιο αδύνατο αισθάνεται τον εαυτό του σήμερα μέσα στις βιομηχανικές κοινωνίες. Κατέχεται από την ίδια την δημιουργία του, τη στιγμή που χάνει τον εαυτό του.
(…) Ο σκοπός του σημερινού ανθρώπου, που ζει μέσα στις βιομηχανικές κοινωνίες, είναι να πουλήσει τον εαυτό του με επιτυχία στην αγορά. Γι’ αυτό και δεν αντλεί τη συναίσθηση του εαυτού του από την ενεργητικότητά του σαν ένα ον που σκέπτεται και αγαπά, πάρα από τον κοινωνικό – οικονομικό ρόλο του. Το αίσθημα της αξίας του εξαρτάται από την επιτυχία, δηλαδή από το αν μπορεί να πουλήσει σε συμφέρουσα τιμή τον εαυτό του, το σώμα του, τη νόησή του, τη νοητική του ικανότητα, τη δυνατότητα. Και η ψυχή του ακόμη είναι το κεφάλαιό του!
(…) Ανθρώπινες ιδιότητες, όπως φιλία, ευγένεια, καλοσύνη και άλλα πιο «ιερά» ακόμη πράγματα αντικρίζονται σαν εμπορεύματα, είδη χρήσιμα, αναγραμμένα επάνω στο πακέτο της «προσωπικότητας», που βοηθούν στην ανθρώπινη αγορά να επιτευχθούν υψηλότερες τιμές. Έτσι είναι φανερό πως η εκτίμηση των ίδιων των ικανοτήτων του ανθρώπου εξαρτάται από παράγοντες που βρίσκονται έξω απ’ αυτόν, βρίσκονται δηλαδή στην παραπαίουσα κρίση της αγοράς, η οποία αποφασίζει για την αξία του κατά τον ίδιο τρόπο που κρίνει και αποφασίζει για κάποιο εμπόρευμα, για αντικείμενα δηλαδή και πράγματα που δεν έχουν οντότητα, εαυτό. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι του βιομηχανικού πνεύματος των κοινωνιών μας, που βάζει τη σφραγίδα του επάνω στην κοινωνική μας οργάνωση, τείνουμε να χάσουμε τον εαυτό μας κάτω από τους πολλούς ρόλους με τους οποίους ντυνόμαστε, και τις πολλές μάσκες που φορούμε.
(…) Ο άνθρωπος του τεχνικού πολιτισμού μεταβίβασε το καθαυτό «είναι» του, εκποίησε κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό του. Κι έτσι αφαίρεσε τη γνήσια έκφρασή του, τη συμπίεσε στις συμπληγάδες της η τεχνοκρατία, τον αποξένωσε από τον πλησίον του και δυστυχώς κι από τον ίδιο τον εαυτό του …
(…) Ο σκοπός του σημερινού ανθρώπου, που ζει μέσα στις βιομηχανικές κοινωνίες, είναι να πουλήσει τον εαυτό του με επιτυχία στην αγορά. Γι’ αυτό και δεν αντλεί τη συναίσθηση του εαυτού του από την ενεργητικότητά του σαν ένα ον που σκέπτεται και αγαπά, πάρα από τον κοινωνικό – οικονομικό ρόλο του. Το αίσθημα της αξίας του εξαρτάται από την επιτυχία, δηλαδή από το αν μπορεί να πουλήσει σε συμφέρουσα τιμή τον εαυτό του, το σώμα του, τη νόησή του, τη νοητική του ικανότητα, τη δυνατότητα. Και η ψυχή του ακόμη είναι το κεφάλαιό του!
(…) Ανθρώπινες ιδιότητες, όπως φιλία, ευγένεια, καλοσύνη και άλλα πιο «ιερά» ακόμη πράγματα αντικρίζονται σαν εμπορεύματα, είδη χρήσιμα, αναγραμμένα επάνω στο πακέτο της «προσωπικότητας», που βοηθούν στην ανθρώπινη αγορά να επιτευχθούν υψηλότερες τιμές. Έτσι είναι φανερό πως η εκτίμηση των ίδιων των ικανοτήτων του ανθρώπου εξαρτάται από παράγοντες που βρίσκονται έξω απ’ αυτόν, βρίσκονται δηλαδή στην παραπαίουσα κρίση της αγοράς, η οποία αποφασίζει για την αξία του κατά τον ίδιο τρόπο που κρίνει και αποφασίζει για κάποιο εμπόρευμα, για αντικείμενα δηλαδή και πράγματα που δεν έχουν οντότητα, εαυτό. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι του βιομηχανικού πνεύματος των κοινωνιών μας, που βάζει τη σφραγίδα του επάνω στην κοινωνική μας οργάνωση, τείνουμε να χάσουμε τον εαυτό μας κάτω από τους πολλούς ρόλους με τους οποίους ντυνόμαστε, και τις πολλές μάσκες που φορούμε.
(…) Ο άνθρωπος του τεχνικού πολιτισμού μεταβίβασε το καθαυτό «είναι» του, εκποίησε κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό του. Κι έτσι αφαίρεσε τη γνήσια έκφρασή του, τη συμπίεσε στις συμπληγάδες της η τεχνοκρατία, τον αποξένωσε από τον πλησίον του και δυστυχώς κι από τον ίδιο τον εαυτό του …
Ιωάννης Ξηροτύρης
Διασκευασμένο κείμενο. Δημοσιεύτηκε στο Διαδίκτυο στο Ιστολόγιο "Στο δρόμο της ποίησης" (2019): https://dromospoihshs.home.blog/2019/02/23/%CE%B7-%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%84%CF%81%CE%AF%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CF%89%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B9/
Κείμενο 2
Aλλοτρίωση και ανθρώπινες σχέσεις
Η αλλοτρίωση είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται ευρύτατα στον καιρό μας. Πολλοί την εννοούν ως αποξένωση του ανθρώπου από τις ηθικές αξίες, άλλοι ως αποξένωση από το περιβάλλον του -άμεσο και έμμεσο- και μερικοί ως αποξένωση του ανθρώπου από τον ίδιο του τον εαυτό. [...] Το κύριο χαρακτηριστικό της αλλοτρίωσης είναι η απροσδιοριστία της, η ασάφεια που την περιβάλλει ως λέξη και ως κατάσταση, μολονότι εκδηλώνεται έντονα και σε ατομικό και σε κοινωνικό επίπεδο. [...]
Στη σημερινή εποχή, όταν λέμε ότι ένα άτομο αλλοτριώνεται, εννοούμε ότι, μερικά ή ολικά, χάνει το δικό του αυθεντικό ανθρώπινο «εγώ» και αποκτά ένα άλλο «εγώ», μεταλλαγμένο, υποταγμένο, αλλότριο, που του «εμφυτεύεται» απ' έξω. Από εκεί και πέρα πολλές διαστάσεις έχουν δοθεί στο φαινόμενο, πάντα βέβαια σ' ό,τι αφορά στο ατομικό επίπεδο.
Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η αλλοτρίωση πρέπει βασικά να νοηθεί σαν αποξένωση του ανθρώπου από τις αξίες, δηλαδή απ' ορισμένα καθολικά «πρέπει», που κάθε εποχή αποδέχεται, δημιουργεί και κληροδοτεί. [...] Δεν είναι, όμως, αυτή η μόνη διάσταση που έχει δοθεί στην αλλοτρίωση· η αλλοτρίωση, δηλαδή, δεν έχει ερμηνευτεί μόνο ως αποξένωση του ανθρώπου από τις ηθικές αξίες. Εξίσου βάσιμη είναι και η άποψη ότι η αλλοτρίωση πρέπει να θεωρηθεί σαν αποξένωση του ανθρώπου από το περιβάλλον του -άμεσο και έμμεσο. Διερευνώντας τις σχέσεις του ανθρώπου με το στενό αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό του περιβάλλον, αλλ' ακόμη και με τη φύση, εύκολα θα διαπιστώσουμε ότι πράγματι ο άνθρωπος είναι στην ουσία πλήρως απομονωμένος από το περιβάλλον του.
Μια πασίγνωστη φράση του Σαρτρ -«η κόλαση είναι οι άλλοι»- επιγραμματοποιεί ένα σύμπτωμα κρίσης, που αποδεικνύει την ορθότητα αυτών που μνημονεύσαμε παραπάνω: την κρίση των ανθρώπινων σχέσεων. Οι άνθρωποι δε νιώθουν συν-άνθρωποι. Γι' αυτό αντιμετωπίζουν, όσο ποτέ άλλοτε, το φοβερό δράμα της μοναξιάς. Αισθάνονται το βαθύ χάσμα που συνεπάγεται η έλλειψη πραγματικής επικοινωνίας. Ποτέ οι στέγες μας δεν ήταν τόσο κοντά και οι ψυχές μας τόσο απόμακρα, επισημαίνει εύστοχα ο συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης. Κι αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο. Ζούμε μέσα σε απάνθρωπες πολιτείες, ανάμεσα σ' εκατομμύρια ανθρώπων κι όμως είμαστε απελπιστικά μόνοι. Ξένοι με τους άλλους, ανταλλάσσουμε μαζί τους κουβέντες τυπικές αυστηρά επαγγελματικές ή όσες είναι αναγκαίες για μια στοιχειώδη συνεννόηση.
Έτσι φτάνουμε στο σημείο να εξευτελίζουμε τις ανθρώπινες σχέσεις, ρίχνοντάς τις σ' ένα επίπεδο φτηνής συναλλαγής. Λέξεις όπως αγάπη και φιλία, σταδιακά εξαφανίζονται από το λεξιλόγιό μας κι όποιος τολμά ακόμη και να τις αναφέρει στην ομιλία του -πόσο μάλλον να δηλώσει ότι πιστεύει σ' αυτές- χαρακτηρίζεται ονειροπόλος και αδιόρθωτα ρομαντικός, άνθρωπος που δε θέλει να προσγειωθεί στην πραγματικότητα. Στην εποχή μας δεν προάγεται η ευαισθητοποίηση αλλά η αναισθητοποίηση, αφού το δόγμα που κυριαρχεί είναι το περίφημο λατινικό «homo homini lupus» (=άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος).
Εξάλλου σε μια εποχή σαν τη δική μας, όπου ακόμη και οι ηθικές αξίες θεωρούνται εμπορεύσιμο είδος, ο άνθρωπος μετατρέπεται σε «instrumentum vocale» (=εργαλείο που μιλάει), χάνει την προσωπική του ταυτότητα και μετατρέπεται σ' ένα απλό εξάρτημα της παραγωγικής μηχανής. Κι όχι μόνον αυτό: αναγκάζεται ο άνθρωπος ν' αντιμετωπίζει όλους τους άλλους σαν εχθρούς, σαν ανταγωνιστές, που πρέπει να εξοντωθούν, γιατί τάχα απειλούν τη θέση, τα συμφέροντα, την ησυχία και τη μακαριότητά του. Σαν συνέπεια του φόβου αυτού, πως δηλαδή οι άλλοι απειλούν την ευτυχία μας, έρχεται η απομόνωση. Κλεινόμαστε στον εαυτό μας, μαθαίνουμε να ζούμε μόνοι, να κρύβουμε τα αισθήματά μας. Μαθαίνουμε πως δεν πρέπει ν' απλώνουμε το χέρι, ν' ανοίγουμε την καρδιά μας.
Η αποξένωση του ανθρώπου από το περιβάλλον γίνεται πιο ζοφερή, αν εξετάσουμε την κατάσταση της σύγχρονης οικογένειας. Η οικογένεια περνά κι αυτή τη δική της κρίση, που είναι αποτέλεσμα της αμφισβήτησής της ως θεσμού από έναν υπερκορεσμένο, αγχωτικό, εκμηδενισμένο και αποχαλινωμένο άνθρωπο. Αλλά την κρίση επαυξάνει η κοινωνική αποδιοργάνωση, η ηθική σήψη, μια μοντερνίζουσα συμπεριφορά και κάποιες κοινωνικές ουτοπίες. [...] Η σημερινή «οικογένεια» κάνει το παιδί πειραματόζωο. Έτσι δημιουργούνται άτομα ανίκανα να προσαρμοστούν στο περιβάλλον, προβληματικά, μελαγχολικά, επιρρεπή στη βία ή στην αυτοκτονία. Αποτέλεσμα επίσης είναι η στέρηση των νεότερων από ένα ζεστό τρυφερό περιβάλλον, όπου από τους παλαιότερους θα μεταβιβάζεται σ' αυτούς η κοινωνική παράδοση, η κοινωνική ηθική, η όλη πολιτιστική πραγματικότητα και κληρονομιά. [...]
Σαράντος Ι. Καργάκος
Διασκευασμένο κείμενο. Προβληματισμοί, Τόμος Α', Εκδόσεις Gutemberg (1984)
Σκίτσο: Igor Morski
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α':
1) Να αποδώσετε περιληπτικά τις απόψεις του Ιωάννη Ξηροτύρη (Κείμενο 1) σχετικά με την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου σε ένα κείμενο 80 - 100 λέξεων. (Μονάδες 15)
2) Να αποδώσετε συνοπτικά σε ένα κείμενο 80 - 100 λέξεων τις απόψεις του Σ. Καργάκου (Κείμενο 2) για τις συνέπειες της αλλοτρίωσης στον τομέα των ανθρωπίνων σχέσεων. (Μονάδες 15)
ΘΕΜΑ Β':
1) Πώς αντιλαμβάνεται την έννοια της αλλοτρίωσης του σύγχρονου ανθρώπου ο Ι. Ξηροτύρης (Κείμενο 1) και με ποιον τομέα τη συνδέει; (Μονάδες 10)
2) Ποιο είναι το πρόβλημα που απασχολεί τον Ι. Ξηροτύρη και με ποια επιχειρήματα υποστηρίζει τη θέση του; (Μονάδες 15)
3) «Ο άνθρωπος του τεχνικού πολιτισμού μεταβίβασε το καθαυτό «είναι» του, εκποίησε κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό του» (Κείμενο 1). Να σχολιάσετε την παραπάνω άποψη σε μια παράγραφο 100 περίπου λέξεων. (Μονάδες 10)
4) Να εντοπίσετε τους τρόπους, με τους οποίους επιτυγχάνεται η συνοχή (συνεκτικότητα) μεταξύ των περιόδων της δεύτερης παραγράφου του Κειμένου 1. («Ο σκοπός του σημερινού ανθρώπου... είναι το κεφάλαιό του!») (Μονάδες 10)
5) Να σχολιάσετε την επιλογή του γ' ενικού προσώπου από τον συγγραφέα στο Κείμενο 1. Πώς συνδέεται η χρήση του γ' ενικού προσώπου με το είδος του κειμένου; (Μονάδες 10)
6) Να επιλέξετε την ορθότητα ή το λάθος των παρακάτω ισχυρισμών σύμφωνα με το Κείμενο 2, σημειώνοντας Σ(ωστό) ή Λ(άθος). Να αιτιολογήσετε κάθε επιλογή σας σε μια σύντομη παράγραφο, παραπέμποντας στο κείμενο. (Μονάδες 5Χ3 = 15)
α) Η έννοια της αλλοτρίωσης αφορά αποκλειστικά στην αποξένωση του ανθρώπου από τις ηθικές αξίες.
β) Η αλλοτρίωση του ανθρώπου σήμερα είναι ταυτόσημη με την απώλεια του αυθεντικού ανθρώπινου «εγώ».
γ) Ο σημερινός άνθρωπος, παρά τα πολλά προβλήματά του, δεν είναι απομονωμένος στην ουσία από το περιβάλλον του, φυσικό και κοινωνικό.
δ) Η κοινωνική απομόνωση είναι απόρροια του φόβου που νιώθουν οι άνθρωποι ότι οι άλλοι απειλούν την ευτυχία τους.
ε) Η κρίση στο θεσμό της οικογένειας δε συνδέεται με την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου, αλλά οφείλεται σε άλλους παράγοντες.
7) Σε ποιον κειμενικό τύπο ανήκει το Κείμενο 2; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας, λαμβάνοντας υπόψη τους αντίστοιχους κειμενικούς δείκτες. (Μονάδες 15)
8) «Ζούμε μέσα σε απάνθρωπες πολιτείες, ανάμεσα σ' εκατομμύρια ανθρώπων κι όμως είμαστε απελπιστικά μόνοι» (Κείμενο 2). Αξιοποιώντας την παραπάνω περίοδο ως θεματική, να την αναπτύξετε σε παράγραφο 100 - 120 λέξεων με τους τρόπους της σύγκρισης / αντίθεσης και του παραδείγματος. (Μονάδες 10)
9) Ποιο είναι το κύριο θέμα που θίγει ο Σ. Καργάκος στο κείμενό του (Κείμενο 2); Αφού εντοπίσετε το κύριο θέμα, να δώσετε έναν δικό σας τίτλο στο κείμενο. (Μονάδες 10)
10) Το κείμενο του Σ. Καργάκου (Κείμενο 2) γράφτηκε στη δεκαετία του 1980. Νομίζετε πως ισχύουν και σήμερα όσα υποστηρίζει ο συγγραφέας στο απόσπασμα; (Μονάδες 15)
11) Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της δεύτερης παραγράφου του Κειμένου 2. Γιατί νομίζετε ότι ο συγγραφέας επέλεξε τον συγκεκριμένο τρόπο; (Μονάδες 10)
12) Να παρατηρήσετε την εναλλαγή στη χρήση του γ' ενικού/πληθυντικού προσώπου και α' πληθυντικού προσώπου στο Κείμενο 2 και να αιτιολογήσετε σε μια παράγραφο τους λόγους που υπαγορεύουν τη χρήση του ενός και του άλλου ρηματικού προσώπου. (Μονάδες 10)
13) (Κείμενο 2): Να αιτιολογήσετε τη χρήση: α) των εισαγωγικών στη φράση: «instrumentum vocale», β) της διπλής παύλας στη φράση: Μια πασίγνωστη φράση του Σαρτρ -«η κόλαση είναι οι άλλοι»- επιγραμματοποιεί ένα σύμπτωμα κρίσης..., γ) της διπλής τελείας στην περίοδο: Μια πασίγνωστη φράση του Σαρτρ -«η κόλαση είναι οι άλλοι»- επιγραμματοποιεί ένα σύμπτωμα κρίσης, που αποδεικνύει την ορθότητα αυτών που μνημονεύσαμε παραπάνω: την κρίση των ανθρώπινων σχέσεων.(Μονάδες 3Χ5=15)
14) (Κείμενο 2): Να αποδώσετε με ισοδύναμες (νοηματικά) λέξεις ή φράσεις τα υπογραμμισμένα σημεία, όπου ο λόγος χρησιμοποιείται μεταφορικά, ώστε να έχουμε κυριολεκτική χρήση του λόγου. (Μονάδες 5Χ2=10)
α) ... η ασάφεια που την περιβάλλει ως λέξη και ως κατάσταση...
β) Αισθάνονται το βαθύ χάσμα που συνεπάγεται η έλλειψη πραγματικής επικοινωνίας.
γ) ...άνθρωπος που δε θέλει να προσγειωθεί στην πραγματικότητα...
δ) Μαθαίνουμε πως δεν πρέπει ... ν' ανοίγουμε την καρδιά μας.
ε) ...η στέρηση των νεότερων από ένα ζεστό τρυφερό περιβάλλον...
15) Συσχετίζοντας τα Κείμενα 1 και 2 να βρείτε ποια είναι η κοινή άποψη των δύο συγγραφέων για τον τρόπο που η αλλοτρίωση επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Να την αναπτύξετε σε μια παράγραφο 100 - 120 λέξεων (Μονάδες 15)
ΘΕΜΑ Δ' (ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ):
Επιχειρηματολογικό κείμενο - άρθρο αναρτημένο στην ιστοσελίδα του σχολείου
Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου
Αποδέκτες: Ευρύ κοινό
1) Να αποδώσετε περιληπτικά τις απόψεις του Ιωάννη Ξηροτύρη (Κείμενο 1) σχετικά με την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου σε ένα κείμενο 80 - 100 λέξεων. (Μονάδες 15)
2) Να αποδώσετε συνοπτικά σε ένα κείμενο 80 - 100 λέξεων τις απόψεις του Σ. Καργάκου (Κείμενο 2) για τις συνέπειες της αλλοτρίωσης στον τομέα των ανθρωπίνων σχέσεων. (Μονάδες 15)
✵
ΘΕΜΑ Β':
1) Πώς αντιλαμβάνεται την έννοια της αλλοτρίωσης του σύγχρονου ανθρώπου ο Ι. Ξηροτύρης (Κείμενο 1) και με ποιον τομέα τη συνδέει; (Μονάδες 10)
2) Ποιο είναι το πρόβλημα που απασχολεί τον Ι. Ξηροτύρη και με ποια επιχειρήματα υποστηρίζει τη θέση του; (Μονάδες 15)
3) «Ο άνθρωπος του τεχνικού πολιτισμού μεταβίβασε το καθαυτό «είναι» του, εκποίησε κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό του» (Κείμενο 1). Να σχολιάσετε την παραπάνω άποψη σε μια παράγραφο 100 περίπου λέξεων. (Μονάδες 10)
4) Να εντοπίσετε τους τρόπους, με τους οποίους επιτυγχάνεται η συνοχή (συνεκτικότητα) μεταξύ των περιόδων της δεύτερης παραγράφου του Κειμένου 1. («Ο σκοπός του σημερινού ανθρώπου... είναι το κεφάλαιό του!») (Μονάδες 10)
5) Να σχολιάσετε την επιλογή του γ' ενικού προσώπου από τον συγγραφέα στο Κείμενο 1. Πώς συνδέεται η χρήση του γ' ενικού προσώπου με το είδος του κειμένου; (Μονάδες 10)
6) Να επιλέξετε την ορθότητα ή το λάθος των παρακάτω ισχυρισμών σύμφωνα με το Κείμενο 2, σημειώνοντας Σ(ωστό) ή Λ(άθος). Να αιτιολογήσετε κάθε επιλογή σας σε μια σύντομη παράγραφο, παραπέμποντας στο κείμενο. (Μονάδες 5Χ3 = 15)
α) Η έννοια της αλλοτρίωσης αφορά αποκλειστικά στην αποξένωση του ανθρώπου από τις ηθικές αξίες.
β) Η αλλοτρίωση του ανθρώπου σήμερα είναι ταυτόσημη με την απώλεια του αυθεντικού ανθρώπινου «εγώ».
γ) Ο σημερινός άνθρωπος, παρά τα πολλά προβλήματά του, δεν είναι απομονωμένος στην ουσία από το περιβάλλον του, φυσικό και κοινωνικό.
δ) Η κοινωνική απομόνωση είναι απόρροια του φόβου που νιώθουν οι άνθρωποι ότι οι άλλοι απειλούν την ευτυχία τους.
ε) Η κρίση στο θεσμό της οικογένειας δε συνδέεται με την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου, αλλά οφείλεται σε άλλους παράγοντες.
7) Σε ποιον κειμενικό τύπο ανήκει το Κείμενο 2; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας, λαμβάνοντας υπόψη τους αντίστοιχους κειμενικούς δείκτες. (Μονάδες 15)
8) «Ζούμε μέσα σε απάνθρωπες πολιτείες, ανάμεσα σ' εκατομμύρια ανθρώπων κι όμως είμαστε απελπιστικά μόνοι» (Κείμενο 2). Αξιοποιώντας την παραπάνω περίοδο ως θεματική, να την αναπτύξετε σε παράγραφο 100 - 120 λέξεων με τους τρόπους της σύγκρισης / αντίθεσης και του παραδείγματος. (Μονάδες 10)
9) Ποιο είναι το κύριο θέμα που θίγει ο Σ. Καργάκος στο κείμενό του (Κείμενο 2); Αφού εντοπίσετε το κύριο θέμα, να δώσετε έναν δικό σας τίτλο στο κείμενο. (Μονάδες 10)
10) Το κείμενο του Σ. Καργάκου (Κείμενο 2) γράφτηκε στη δεκαετία του 1980. Νομίζετε πως ισχύουν και σήμερα όσα υποστηρίζει ο συγγραφέας στο απόσπασμα; (Μονάδες 15)
11) Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της δεύτερης παραγράφου του Κειμένου 2. Γιατί νομίζετε ότι ο συγγραφέας επέλεξε τον συγκεκριμένο τρόπο; (Μονάδες 10)
12) Να παρατηρήσετε την εναλλαγή στη χρήση του γ' ενικού/πληθυντικού προσώπου και α' πληθυντικού προσώπου στο Κείμενο 2 και να αιτιολογήσετε σε μια παράγραφο τους λόγους που υπαγορεύουν τη χρήση του ενός και του άλλου ρηματικού προσώπου. (Μονάδες 10)
13) (Κείμενο 2): Να αιτιολογήσετε τη χρήση: α) των εισαγωγικών στη φράση: «instrumentum vocale», β) της διπλής παύλας στη φράση: Μια πασίγνωστη φράση του Σαρτρ -«η κόλαση είναι οι άλλοι»- επιγραμματοποιεί ένα σύμπτωμα κρίσης..., γ) της διπλής τελείας στην περίοδο: Μια πασίγνωστη φράση του Σαρτρ -«η κόλαση είναι οι άλλοι»- επιγραμματοποιεί ένα σύμπτωμα κρίσης, που αποδεικνύει την ορθότητα αυτών που μνημονεύσαμε παραπάνω: την κρίση των ανθρώπινων σχέσεων.(Μονάδες 3Χ5=15)
14) (Κείμενο 2): Να αποδώσετε με ισοδύναμες (νοηματικά) λέξεις ή φράσεις τα υπογραμμισμένα σημεία, όπου ο λόγος χρησιμοποιείται μεταφορικά, ώστε να έχουμε κυριολεκτική χρήση του λόγου. (Μονάδες 5Χ2=10)
α) ... η ασάφεια που την περιβάλλει ως λέξη και ως κατάσταση...
β) Αισθάνονται το βαθύ χάσμα που συνεπάγεται η έλλειψη πραγματικής επικοινωνίας.
γ) ...άνθρωπος που δε θέλει να προσγειωθεί στην πραγματικότητα...
δ) Μαθαίνουμε πως δεν πρέπει ... ν' ανοίγουμε την καρδιά μας.
ε) ...η στέρηση των νεότερων από ένα ζεστό τρυφερό περιβάλλον...
15) Συσχετίζοντας τα Κείμενα 1 και 2 να βρείτε ποια είναι η κοινή άποψη των δύο συγγραφέων για τον τρόπο που η αλλοτρίωση επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Να την αναπτύξετε σε μια παράγραφο 100 - 120 λέξεων (Μονάδες 15)
✵
Επιχειρηματολογικό κείμενο - άρθρο αναρτημένο στην ιστοσελίδα του σχολείου
Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου
Αποδέκτες: Ευρύ κοινό
ΘΕΜΑ: Στην εποχή μας, που η αλλοτρίωση κυριαρχεί, ο άνθρωπος είναι αναγκαίο να ξαναβρεί τον εαυτό του και να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με το περιβάλλον. Αφού αναλύσετε το φαινόμενο της αλλοτρίωσης, να προτείνετε τρόπους για την αντιμετώπισή του. Να αξιοποιήσετε στο άρθρο σας
στοιχεία από το Κείμενο 1 και το Κείμενο 2. (Μονάδες 30)
❋
Επιχειρηματολογικό
κείμενο - Ομιλία σε εκδήλωση για την κρίση στις ανθρώπινες σχέσεις, που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος του Δήμου σας.
Ρόλος: Τελειόφοιτος Λυκείου
Αποδέκτες: Ευρύ κοινό
ΘΕΜΑ:
Να αναφερθείτε στα αίτια που οδηγούν σε κρίση τις ανθρώπινες σχέσεις στην εποχή μας και στην αναγκαιότητα σύναψης φιλικών δεσμών προκειμένου να ζήσει ο άνθρωπος αρμονικά με τον συνάνθρωπό του. Στην ομιλία σας
μπορείτε να αξιοποιήσετε στοιχεία από τα Κείμενα 1 και 2. (Μονάδες 30)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου