Κείμενο
Η αυλή μας
(αποσπάσματα)
(αποσπάσματα)
Περίεργο πράμα, και η Νέλλη κι εγώ, από τον καιρό που μπήκαμε σε πολυκατοικία αρχίσαμε να αισθανόμαστε τον εαυτό μας ξένο με το περιβάλλον μας. Το ίδιο λέει κι ο γιος μου ο Γιάννης που μένει κι αυτός σε πολυκατοικία, μαζί με τη γυναίκα του και τα παιδιά του, λίγο πιο πέρα από μας.
Δε βαριέσαι. Τι κάθομαι τώρα εγώ και σκοτίζομαι! Ό,τι είχα να κάνω στη ζωή το έκανα, πάτησα τα ογδόντα πέντε. Καιρός πια να ξεκουραστώ.
Στρώθηκα στην πολυθρόνα, πήρα και το κομπολόι στο χέρι, πού και πού παίρνω και κανέναν υπνάκο. Αρχίζει να πονεί τούτο μου, κείνο μου. Ναι μπρε, να ξέρεις, γέρασα.
Αρχίζω να στενοχωριέμαι. Μηνώ τα εγγόνια μου να έρθουν να μου κάνουν συντροφιά. Πού καιρός! Πνιγμένα και τα δύο στα μαθήματα. Καλέ, τι πολλά μαθήματα είν' αυτά που έχουν τώρα τα παιδιά! Εμένα στον καιρό μου δεν ήταν έτσι. Και η νύφη μου, πνιγμένη κι αυτή στις δουλειές. Η νύφη μου δεν ξενοδουλεύει, κάθεται στο σπίτι της, όμως η αλήθεια είναι πως υπηρέτρια δεν έχει. Καμιά βοήθεια, όλα τα κάνει μόνη της, αλλά με τον ηλεκτρισμό και με τις τόσες ευκολίες τι είναι σήμερα η δουλειά του σπιτιού; Παιχνιδάκι. Την τρώνε όμως τα σοκάκια. Τα τρεξίματα. Καλέ, τι πολλά τρεξίματα που έχουν οι άνθρωποι σήμερα! Όλοι τρέχουνε. «Έχω να πάω στη ΔΕΗ, έχω να πάω στον ΟΤΕ, και από την Τράπεζα πρέπει να περάσω. Αχ, είναι και η Εφορία. Ναι αμέ, και πρέπει να περάσω από την Αστυνομία να επικυρώσω την υπογραφή της πεθεράς μου...» Τέλος δεν έχουν τα τρεξίματα.
✵
Ο ακάλυπτος χώρος πηγαίνει σε βάθος, και από τις δυο πλευρές του είναι χτισμένες άλλες δύο πολυκατοικίες. Στο βάθος δεν έχει δυστυχώς διέξοδο, αλλά μια πολυκατοικία φράζει το χώρο και δημιουργεί μια σούδα. Δηλαδή είμαστε ένα συγκρότημα από εφτά πολυκατοικίες.
Το δικό μας διαμέρισμα αποτελείται από το δωμάτιο της Νέλλης, που το 'χουμε και για λίβινγκ ρουμ, το δωμάτιο το δικό μου, την κουζίνα και το μπάνιο με παράθυρο σε φεγγίτη. Παντού υπάρχουν ντουλάπια εντοιχισμένα, τόσα όσα επιτρέπει η αναλογία του σπιτιού. Ο χώρος είναι τόσο περιορισμένος που δεν χωρούνε μέσα τα παλιά μας τα έπιπλα. Ούτε ένα μπαούλο περίσσιο, ούτε ένα καλάθι.
- Καλέ, το καλάθι μου! Το ωραίο μου το καλάθι! Τέτοια καλάθια πια δε φκιάνουνε!
- Πού να το ακουμπήσω, μάνα μου; Ορίστε, πάρ' το, βάλ' το πάνω στο κρεβάτι σου.
Πέταξε αυτό, πέταξε κείνο, πέταξε τ' άλλο, πάει η δουλειά. Βγάζουνε ωραία πράματα στο δρόμο για να τα πάρει ο σκουπιδιάρης, μα ο σκουπιδιάρης δεν τα παίρνει. Πολλές φορές και οι παλιατζήδες δεν τα καταδέχονται. Ο αποχωρισμός απ' όλ' αυτά τα ωραία παλιά πράματα είναι τραγικός. Συχνά ακούς μπροστά στη στοίβα των σκουπιδιών στα πεζοδρόμια μάνα και κόρη να μαλώνουν.
- Καλέ, το κομοδίνο μου...
- Καλέ, το τσουκάλι μου...
- Καλέ, τρελάθηκες; Έβγαλες στη μέση του δρόμου τον μπουφέ μας;
- Δε χωρεί, μάνα μου, δε χωρεί, τι να τον κάνω; Κανένας δεν τον παίρνει.
Σε λίγο αρχίζει και η γιαγιά να μη χωρά μέσα στο σπίτι. Ένας λόγος παραπάνω, που η Τούλα έμεινε έγκυος, και προσπαθούν να βρούνε τόπο μέσα στην κρεβατοκάμαρα για το κρεβάτι του μωρού. Όσο για το καρότσι του, εκείνο πια αναγκαστικά θα μπει στην είσοδο της πολυκατοικίας.
Το δικό μας διαμέρισμα αποτελείται από το δωμάτιο της Νέλλης, που το 'χουμε και για λίβινγκ ρουμ, το δωμάτιο το δικό μου, την κουζίνα και το μπάνιο με παράθυρο σε φεγγίτη. Παντού υπάρχουν ντουλάπια εντοιχισμένα, τόσα όσα επιτρέπει η αναλογία του σπιτιού. Ο χώρος είναι τόσο περιορισμένος που δεν χωρούνε μέσα τα παλιά μας τα έπιπλα. Ούτε ένα μπαούλο περίσσιο, ούτε ένα καλάθι.
- Καλέ, το καλάθι μου! Το ωραίο μου το καλάθι! Τέτοια καλάθια πια δε φκιάνουνε!
- Πού να το ακουμπήσω, μάνα μου; Ορίστε, πάρ' το, βάλ' το πάνω στο κρεβάτι σου.
Πέταξε αυτό, πέταξε κείνο, πέταξε τ' άλλο, πάει η δουλειά. Βγάζουνε ωραία πράματα στο δρόμο για να τα πάρει ο σκουπιδιάρης, μα ο σκουπιδιάρης δεν τα παίρνει. Πολλές φορές και οι παλιατζήδες δεν τα καταδέχονται. Ο αποχωρισμός απ' όλ' αυτά τα ωραία παλιά πράματα είναι τραγικός. Συχνά ακούς μπροστά στη στοίβα των σκουπιδιών στα πεζοδρόμια μάνα και κόρη να μαλώνουν.
- Καλέ, το κομοδίνο μου...
- Καλέ, το τσουκάλι μου...
- Καλέ, τρελάθηκες; Έβγαλες στη μέση του δρόμου τον μπουφέ μας;
- Δε χωρεί, μάνα μου, δε χωρεί, τι να τον κάνω; Κανένας δεν τον παίρνει.
Σε λίγο αρχίζει και η γιαγιά να μη χωρά μέσα στο σπίτι. Ένας λόγος παραπάνω, που η Τούλα έμεινε έγκυος, και προσπαθούν να βρούνε τόπο μέσα στην κρεβατοκάμαρα για το κρεβάτι του μωρού. Όσο για το καρότσι του, εκείνο πια αναγκαστικά θα μπει στην είσοδο της πολυκατοικίας.
Και η γιαγιά; Μέσα στο λίβινγκ ρουμ αποκλείεται πια να μείνει. Η κάμαρα γέμισε με τον καινούριο καναπέ, τις πολυθρόνες, τη βιτρίνα με τα μπιμπελό. Η γιαγιά πρέπει να πάει σε οίκο ευγηρίας. Είναι ωραία, λένε, σ' αυτούς τους οίκους ευγηρίας. Είσαι ελεύθερη να βγαίνεις όποτε θέλεις, φτάνει να μπορείς. Έχεις το ραδιόφωνό σου, έρχονται οι δικοί σου να σε δούνε, σου φέρνουν κουλουράκια και ό,τι άλλο σ' αρέσει. Είναι πολύ ωραία. Σαν ξενοδοχείο. Και τώρα με την έλλειψη υπηρεσίας στα σπίτια, ο οίκος ευγηρίας είναι μια θαυμάσια λύση.
Κι έτσι είναι που αρχίζει στις μέρες μας η πρώτη πράξη από το δράμα της γιαγιάς, της εργαζόμενης Τούλας που πρόκειται να φέρει στον κόσμο παιδί, και του παιδιού που πρόκειται να γεννηθεί.
Βιογραφικό Σημείωμα:
ΜΑΡΙΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΟΥ (1897-1989)
Η Μαρία Ιορδανίδου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, κόρη του μηχανικού του εμπορικού ναυτικού της Αγγλίας Νικολάου Κριεζή και της Ευφροσύνης Μάγκου. Από το 1901 ως το 1909 έζησε με τους γονείς της στην Αθήνα, μετά το χωρισμό τους όμως η Μαρία επέστρεψε στη γενέτειρα και γράφτηκε στο εκεί αμερικανικό κολέγιο. Από το 1914 ως το 1919 έζησε -εγκλωβισμένη από το ξέσπασμα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και τις ταραχές της ρωσικής επανάστασης κατά τη διάρκεια επίσκεψής της σε συγγενείς της στη Ρωσία- στη Μαριούπολη του Καυκάσου. Κατάφερε να επιβιώσει μόνη παραδίδοντας μαθήματα αγγλικών, ενώ παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα σε ρωσικό γυμνάσιο. Το 1919 επέστρεψε στην Πόλη και εργάστηκε σε αμερικανική εμπορική εταιρεία. Το 1920 πήρε μετάθεση για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου,όπου ήρθε σε επαφή με τους πνευματικούς κύκλους, έγινε μέλος του κομμουνιστικού κόμματος Αιγύπτου και το 1923 παντρεύτηκε τον εκπαιδευτικό Ιορδάνη Ιορδανίδη. Μετά το γάμο της εγκαταστάθηκε με το σύζυγο και τη μητέρα της στην Αθήνα, όπου εργάστηκε στην πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1931 χώρισε από τον Ιορδανίδη, με τον οποίο είχε στο μεταξύ αποκτήσει δυο παιδιά. Το 1939 απολύθηκε από την πρεσβεία και ξανάρχισε να ασχολείται με τα μαθήματα ξένων γλωσσών. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής καταστράφηκε το σπίτι της και η ίδια διώχτηκε και κλείστηκε σε διάφορα στρατόπεδα. Συνεργάστηκε με το περιοδικό έντυπο του Κ.Κ.Ε. Μόρφωση ως μεταφράστρια. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε σε ηλικία εξήντα πέντε χρόνων με την έκδοση του μυθιστορήματος Λωξάντρα. Τιμήθηκε για το έργο της με το Χρυσό Σταυρό και το Οφφίκιο της Αρχόντισσας του Οικουμενικού Θρόνου από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης (1978). Έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Η Μαρία Ιορδανίδου ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της μεσοπολεμικής περιόδου, ειδικότερα στους λογοτέχνες εκείνους που αγαπήθηκαν από το αναγνωστικό κοινό -έργα της με κύριο παράδειγμα τη Λωξάντρα μεταφέρθηκαν και στην τηλεόραση- και αγνοήθηκαν από την κριτική. Βασικά χαρακτηριστικά του έργου της είναι το αυτοβιογραφικό στοιχείο που κυριαρχεί ολοένα και εντονότερα κατά τη διάρκεια της λογοτεχνικής διαδρομής της, η αμέλειά της για μια συστηματική κατανομή του αφηγηματικού υλικού της και η αμεσότητα, ακρίβεια και φυσικότητα του λόγου της.
Ιορδανίδου Μαρία, Η αυλή μας, εκδ. "Βιβλιοπωλείο της Εστίας"
Βιογραφικό Σημείωμα:
Η Μαρία Ιορδανίδου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, κόρη του μηχανικού του εμπορικού ναυτικού της Αγγλίας Νικολάου Κριεζή και της Ευφροσύνης Μάγκου. Από το 1901 ως το 1909 έζησε με τους γονείς της στην Αθήνα, μετά το χωρισμό τους όμως η Μαρία επέστρεψε στη γενέτειρα και γράφτηκε στο εκεί αμερικανικό κολέγιο. Από το 1914 ως το 1919 έζησε -εγκλωβισμένη από το ξέσπασμα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και τις ταραχές της ρωσικής επανάστασης κατά τη διάρκεια επίσκεψής της σε συγγενείς της στη Ρωσία- στη Μαριούπολη του Καυκάσου. Κατάφερε να επιβιώσει μόνη παραδίδοντας μαθήματα αγγλικών, ενώ παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα σε ρωσικό γυμνάσιο. Το 1919 επέστρεψε στην Πόλη και εργάστηκε σε αμερικανική εμπορική εταιρεία. Το 1920 πήρε μετάθεση για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου,όπου ήρθε σε επαφή με τους πνευματικούς κύκλους, έγινε μέλος του κομμουνιστικού κόμματος Αιγύπτου και το 1923 παντρεύτηκε τον εκπαιδευτικό Ιορδάνη Ιορδανίδη. Μετά το γάμο της εγκαταστάθηκε με το σύζυγο και τη μητέρα της στην Αθήνα, όπου εργάστηκε στην πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1931 χώρισε από τον Ιορδανίδη, με τον οποίο είχε στο μεταξύ αποκτήσει δυο παιδιά. Το 1939 απολύθηκε από την πρεσβεία και ξανάρχισε να ασχολείται με τα μαθήματα ξένων γλωσσών. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής καταστράφηκε το σπίτι της και η ίδια διώχτηκε και κλείστηκε σε διάφορα στρατόπεδα. Συνεργάστηκε με το περιοδικό έντυπο του Κ.Κ.Ε. Μόρφωση ως μεταφράστρια. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε σε ηλικία εξήντα πέντε χρόνων με την έκδοση του μυθιστορήματος Λωξάντρα. Τιμήθηκε για το έργο της με το Χρυσό Σταυρό και το Οφφίκιο της Αρχόντισσας του Οικουμενικού Θρόνου από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης (1978). Έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Η Μαρία Ιορδανίδου ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της μεσοπολεμικής περιόδου, ειδικότερα στους λογοτέχνες εκείνους που αγαπήθηκαν από το αναγνωστικό κοινό -έργα της με κύριο παράδειγμα τη Λωξάντρα μεταφέρθηκαν και στην τηλεόραση- και αγνοήθηκαν από την κριτική. Βασικά χαρακτηριστικά του έργου της είναι το αυτοβιογραφικό στοιχείο που κυριαρχεί ολοένα και εντονότερα κατά τη διάρκεια της λογοτεχνικής διαδρομής της, η αμέλειά της για μια συστηματική κατανομή του αφηγηματικού υλικού της και η αμεσότητα, ακρίβεια και φυσικότητα του λόγου της.
Ανακτήθηκε από το Διαδίκτυο: ΕΚΕΒΙ: http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=190
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Γ':
1) Ποια στοιχεία μάς δίνουν τα κείμενα για την ηρωίδα; Φαίνεται ευχαριστημένη από τη ζωή της; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας, λαμβάνοντας υπόψη και τους αντίστοιχους κειμενικούς δείκτες. (150 - 200 λέξεις) (Μονάδες 15)
2) Ποια είναι η σχέση της ηρωίδας με την οικογένειά της στα κείμενα; Τα παράπονά της σε ποιες αιτίες οφείλονται; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με αναφορά σε συγκεκριμένα χωρία των κειμένων. (150 - 200 λέξεις) (Μονάδες 15)
3) Στο μυθιστόρημα της Μαρίας Ιορδανίδου αξιοποιείται ως επί το πλείστον, όπως φαίνεται και από τα παραπάνω αποσπάσματα, η τεχνική του εσωτερικού μονολόγου. Με δεδομένο ότι ο εσωτερικός μονόλογος αποτελεί μια αφηγηματική τεχνική που φέρνει στην επιφάνεια μια αδιάκοπη ροή σκέψεων, εικόνων, αναμνήσεων, συνειρμών και εντυπώσεων, γιατί κατά τη γνώμη σας επιλέγεται αυτός ο αφηγηματικός τρόπος από τη συγγραφέα; Ποια ρηματικά πρόσωπα αξιοποιούνται και ποια η λειτουργία τους; (150 - 200 λέξεις) (Μονάδες 15)
4) Ποια είναι τα θέματα που προβληματίζουν την ηρωίδα; Με ποιον τρόπο προσπαθεί ν' αντιμετωπίσει όλα όσα τη στενοχωρούν; Να γράψετε ένα κείμενο περίπου 200 λέξεων. (Μονάδες 15)
5) Ποια είναι τα ζητήματα που θέτουν τα κείμενα σε σχέση με τους ηλικιωμένους; Από πού το συμπεραίνετε; Να επισημάνετε συγκεκριμένα χωρία. (150 - 200 λέξεις) (Μονάδες 15)
6) Αξιοποιώντας τους κειμενικούς δείκτες, εντοπίστε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι άνθρωποι στις μέρες μας και τον τρόπο με τον οποίο τα παρουσιάζει η Μαρία Ιορδανίδου. Πώς κρίνετε εσείς τη στάση της αφηγήτριας-συγγραφέως; Τεκμηριώστε την άποψή σας σ' ένα κείμενο 200 περίπου λέξεων. (Μονάδες 15)
7) Στα παραπάνω αποσπάσματα διακρίνεται ένας έντονα δραματικός χαρακτήρας. Ποια στοιχεία, κατά τη γνώμη σας, προσδίδουν θεατρικό χαρακτήρα στην αφήγηση; (150 - 200 λέξεις) (Μονάδες 15)
8) «Κι έτσι είναι που αρχίζει στις μέρες μας η πρώτη πράξη από το δράμα της γιαγιάς, της εργαζόμενης Τούλας που πρόκειται να φέρει στον κόσμο παιδί, και του παιδιού που πρόκειται να γεννηθεί». Να παρουσιάσετε σ' ένα κείμενο περίπου 200 λέξεων το πώς αντιλαμβάνεστε εσείς το «δράμα» της γιαγιάς, της εργαζόμενης Τούλας και του παιδιού που πρόκειται να φέρει στον κόσμο. (Μονάδες 15)
9) Καταγράψτε σ' ένα φύλλο χαρτί κάποια πράγματα για τη ζωή και τις συνήθειες ενός ηλικιωμένου ατόμου που γνωρίζετε. Στη συνέχεια, γράψτε ένα κείμενο 200 περίπου λέξεων με τον εσωτερικό μονόλογο του χαρακτήρα που δημιουργήσατε σε πρώτο ενικό πρόσωπο (Δημιουργική γραφή).
4) Ποια είναι τα θέματα που προβληματίζουν την ηρωίδα; Με ποιον τρόπο προσπαθεί ν' αντιμετωπίσει όλα όσα τη στενοχωρούν; Να γράψετε ένα κείμενο περίπου 200 λέξεων. (Μονάδες 15)
5) Ποια είναι τα ζητήματα που θέτουν τα κείμενα σε σχέση με τους ηλικιωμένους; Από πού το συμπεραίνετε; Να επισημάνετε συγκεκριμένα χωρία. (150 - 200 λέξεις) (Μονάδες 15)
6) Αξιοποιώντας τους κειμενικούς δείκτες, εντοπίστε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι άνθρωποι στις μέρες μας και τον τρόπο με τον οποίο τα παρουσιάζει η Μαρία Ιορδανίδου. Πώς κρίνετε εσείς τη στάση της αφηγήτριας-συγγραφέως; Τεκμηριώστε την άποψή σας σ' ένα κείμενο 200 περίπου λέξεων. (Μονάδες 15)
7) Στα παραπάνω αποσπάσματα διακρίνεται ένας έντονα δραματικός χαρακτήρας. Ποια στοιχεία, κατά τη γνώμη σας, προσδίδουν θεατρικό χαρακτήρα στην αφήγηση; (150 - 200 λέξεις) (Μονάδες 15)
8) «Κι έτσι είναι που αρχίζει στις μέρες μας η πρώτη πράξη από το δράμα της γιαγιάς, της εργαζόμενης Τούλας που πρόκειται να φέρει στον κόσμο παιδί, και του παιδιού που πρόκειται να γεννηθεί». Να παρουσιάσετε σ' ένα κείμενο περίπου 200 λέξεων το πώς αντιλαμβάνεστε εσείς το «δράμα» της γιαγιάς, της εργαζόμενης Τούλας και του παιδιού που πρόκειται να φέρει στον κόσμο. (Μονάδες 15)
9) Καταγράψτε σ' ένα φύλλο χαρτί κάποια πράγματα για τη ζωή και τις συνήθειες ενός ηλικιωμένου ατόμου που γνωρίζετε. Στη συνέχεια, γράψτε ένα κείμενο 200 περίπου λέξεων με τον εσωτερικό μονόλογο του χαρακτήρα που δημιουργήσατε σε πρώτο ενικό πρόσωπο (Δημιουργική γραφή).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου